منتشر کننده
مدت زمان ماندگاری ویروس کرونا در هوا و بر روی سطوح مختلف
براساس یک مطالعه جدید توسط موسسه ملی آلرژی و بیماری های عفونی آمریکا، که در خبرگزاری های معتبر رویترز و یورونیوز گزیده مقاله آن و در مجله پزشکی نیو انگلند (NEJM) اصل مقاله آن منتشر شده است، ویروس کرونا میتواند تا چند ساعت در ذرات موجود در هوا باقی بماند و بر روی سطوح تا چند روز دوام بیاورد. میزان ماندگاری این ویروس بر روی سطوح، بسته به جنس سطح متفاوت است. این تحقیق با انجام آزمایشاتی نشان می‌دهد که ویروس کرونا تا سه ساعت میتواند در هوا بصورت معلق فعال بماند. در مورد سطوح مختلف، تا 4 ساعت بر روی سطوح مسی، تا 24 ساعت بر روی مقوا و کاغذ و 2 تا 3 روز بر روی پلاستیک و استیل ضدزنگ (فولاد) میتواند باقی بماند. اما حسن پلاستیک و استیل آن است که معمولا سطوح صاف و همواری دارند که می‌توان آن‌ها را دائما ضدعفونی کرد. از سوی دیگر روشن شد که فلز مس، از میان سطوح آزمایش شده، سریع تر از هر سطح دیگری ویروس کرونا را از کار می‌‌اندازد.
در این تحقیق با استفاده از نوعی آب پاش ویژه (دستگاه نبولایزر)، قطرات بسیار ریز (کمتر از 5 میکرون) مایع حاوی ویروس را در هوا و بر روی سطوح مختلف پاشیدند تا دریابند این ویروس بر روی سطوحی با جنس مختلف چقدر به شکل فعال دوام می آورد.
اساسا همه ویروس های موجود در یک توده ویروسی همزمان از بین نمی‌روند، بلکه تدریجا غیرفعال میشوند. بنابراین پژوهشگران، در این آزمایش ها به شیوه غیرفعال شدن توده ویروسی کرونا بر روی سطوح مختلف نیز توجه داشتند. در این تحقیق «نیمه عمر» ویروس کرونا در هوا 66 دقیقه تعیین شد. یعنی نیمی از ویروس های موجود در یک قطره ریز آب که در هوا افشانده میشود 66 دقیقه بعد از انتشار اولیه غیرفعال میشوند و پس از 66 دقیقه دیگر سه چهارم کل ویروس ها مرده اند، اما یک چهارم آن ها همچنان فعال اند.
ویروس کرونا که نام علمی آن ویروس سارس-کوو-۲ (SARS-CoV-2) است، نوع جهش یافته ای از همان ویروس سارس به شمار می‌رود که سرعت و میزان انتقال آن بیشتر از ویروس سارس است. پژوهشگران در این مقاله همچنین میزان پایداری ویروس کرونا را با ویروس سارس مقایسه کرده اند. آزمایش ها نشان داد که دو ویروس در این زمینه تفاوت چندانی ندارند. بنابراین محققان نتیجه گرفتند که تفاوت کرونا و سارس در شاخصه های همه گیری، یعنی شدت و سرعت و نوع انتقال، به عوامل دیگری بر می‌‌گردد که همچنان ناشناخته مانده است.
بیشتر بخوانید: ویروس کرونا می تواند تا دو برابر فاصله ایمن سفر کند و 30 دقیقه در هوا بماند
نقدی بر برداشت های اغراق آمیز از مقالات معتبر منتشر شده در مورد ماندگاری ویروس کرونا
در ابتدا دو تعریف کلی در مورد نوع انتقال میکروارگانیسم ها ارائه می‌دهیم تا در ادامه نوع ذرات آزمایش شده در تحقیق ذکر شده در بالا را مورد بررسی قرار دهیم.
- انتقال هوابرد (air born): انتقال میکروارگانیسم ها از طریق ذرات معلق کمتر از 5 میکرون (5 هزارم میلیمتر) که بتوانند در فواصل و زمان انتقال زنده باقی بمانند.
- انتقال از طریق دراپلت (droplet): انتقال میکروارگانیسم ها از طریق ذارت بیشتر از 5 میکرون حاصل از عطسه، سرفه، صحبت کردن در فاصله 1.8 متری
در تحقیق ذکر شده در بالا، ویروس کرونای جدید در ذرات کمتر از 5 میکرون (به صورت آئروسل و یا هوابرد) تولید شده با استفاده از دستگاه نبولایزر (و نه عطسه بیماران) میتواند 3 ساعت در هوا معلق و زنده باقی بمانند. همچنین مطالعه ای دیگر نشان داده است که ذرات تنفسی حاصل از عطسه و سرفه در محیط بسته و بدون تهویه به ترتیب تا فاصله ی 8 و 6 متری و به مدت 10 دقیقه منتشر میشوند.
در واقع در تحقیق ذکر شده در بالا، این ذرات با استفاده از نبولایزر از حالت دراپلت به حالت هوابرد تبدیل شده اند. در صورتی که در عطسه و سرفه بیماران ذرات به صورت دراپلت هستند و بنابراین به مدت 3 ساعت مانند ذرات هوابرد نمی توانند در هوا باقی بمانند. در واقع نگرانی اصلی برای کادر درمان است که با اینتوباسیون، ساکشن ترشحات تنفسی و برونکوسکوپی سر و کار دارند و مطمانا ذرات در این موارد به صورت هوابرد خواهند بود و آن ها باید این مساله 3 ساعت زنده ماندن ویروس در هوا را مورد توجه قرار دهند.
بنابراین در فضاهای باز و دارای تهویه که افراد جامعه در آن رفت و آمد می‌کنند، این ویروس (کرونا) نهایتا به مدت 10 دقیقه میتواند در هوا به صورت دراپلت معلق باقی بماند و رعایت فاصله ایمن 1.8 تا 2 متر کاملا مناسب است. اما در مورد فضاهای بدون تهویه می توان گفت که ویروس کرونا قابلیت هوابرد شدن را دارد به شرط این که در ذرات کمتر از 5 میکرون منتشر شوند و این شرایط ممکن است در فضاهای بسته که احتمال عطسه و سرفه بیماران و انجام اعمالی مثل ساکشن کردن بیماران و ... وجود دارد اتفاق بیافتد. پس به نظر می‌رسد در هر فضای بسته ای که بیماران حتی بی علامت وجود داشته باشند، احتیاطات مربوط به انتقال هوابرد تا شعاع 8 متر از منبع آلودگی قابل توصیه باشند.
به عنوان یک نتیجه گیری کلی باید در نظر داشت که در فضای باز، ذرات ویروس ناشی از عطسه و سرفه فرد بیمار، نمی‌توانند 3 ساعت در هوا باقی بمانند و نهایتا طبق آخرین مطالعات 10 دقیقه در هوا زنده باقی می‌مانند. تمامی نگرانی های موجود در این مورد، فقط برای کادر درمان و قرارگیری افراد در فضای بسته و بدون تهویه است.
بیشتر بخوانید: ویروس کرونا و راه های مبارزه با این ویروس
سازمان بهداشت جهانی (WHO) در آخرین اطلاعیه خود اعلام کرد که ویروس کورونا در هوا زنده باقی می‌ماند. در واقع پس از انتشار مقاله ذکر شده در بالا و مشخص شدن اینکه ویروس کورونا برای مدتی در هوا زنده باقی می ماند، WHO خواهان احتیاط های بیشتر کادر درمان از آئروسل ها و استفاده از ماسک N95 شد؛ که قادر به فیلتر کردن 95% از ذرات هوا و مایعات است. اگرچه آن ها یادآور شدند که احتمال انتقال از سطوح بیش از انتقال از طریق هوا می‌باشد، با این وجود خواهان مراعات بیشتر کادر درمان در مورد ذرات معلق در هوا شدند. بر این اساس مشخص شده است که ویروس بر اساس میزان رطوبت و درجه حرارت محیط میتواند در هوا زنده باقی بماند.
همانطور که ملاحظه می‌فرمایید، سازمان بهداشت جهانی نیز در مورد مساله زنده باقی ماندن ویروس در هوا، تاکید اصلی را بر کادر درمان کرده است. اما این بدین معنا نیست که افراد عادی با توضیحات ارائه شده در این محتوا، مساله استفاده از ماسک را نادیده بگیرند! زیرا در مورد فضاهای بسته و بدون تهویه احتمال افزایش فاصله ایمن (تا 8 متر) و زنده ماندن ویروس تا ساعت ها (3 ساعت) هنوز هم به قدرت خود باقی است!
اخیرا نیز مقامات سازمان بهداشت جهانی که تا پیش از این توصیه می‌‌کردند که افراد سالم نیازی به زدن ماسک ندارند، ظاهرا حرف خود را پس گرفته اند و اعلام کردند که طبق مقالات منتشر شده، همه افراد در فضای عمومی باید از ماسک استفاده کنند.
در همین رابطه، کیانوش جهانپور رییس مرکز روابط عمومی و اطلاع رسانی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی کشور نیز در تاریخ 17 فروردین اعلام کرد: استفاده از ماسک قبلا برای جمعیت عادی توصیه نمیشده است ولی از هم اکنون این توصیه نشدن منتفی شده و در مکان هایی که فاصله گذاری کمتر رعایت میشود، توصیه می کنیم مردم از ماسک استفاده کنند.
منابع:
