سینوزیت التهاب سینوس های پارانازال (نزدیک بینی) است، حفره هایی که مخاط لازم را برای مجراهای بینی تولید می‌کنند. افراد معمولا دارای چهار جفت سینوس، فضاهای توخالی در پشت استخوان های صورت هستند. در واقع عفونت سینوس ها باعث می‌شود سینوس ها و مجرای بینی شما ملتهب شوند. این بیماری حاد یا مزمن است و می‌تواند در اثر ویروس ها، باکتری ها، قارچ ها، آلرژی ها یا حتی یک واکنش خود ایمنی ایجاد شود. اگرچه این شرایط ناراحت کننده و دردناک است، اما سینوزیت اغلب بدون مداخله پزشکی از بین می‌رود. اما اگر علائم بیش از 7 تا 10 روز طول بکشد یا تب یا سردرد بد وجود داشته باشد، باید به پزشک مراجعه کنید. سینوزیت مزمن معمولا بیش از 12 هفته طول می‌کشد. در سال 2015، مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها (CDC) خاطر نشان کردند که 12.1 درصد از بزرگسالان مورد بررسی در ایالات متحده در 12 ماه گذشته به سینوزیت مبتلا شده اند. پزشکان غالباً از سینوزیت به عنوان رینوسینوزیت یاد می‌کنند، زیرا التهاب سینوس ها تقریباً همیشه با التهاب بینی معروف به رینیت رخ می‌دهد.

علائم سینوزیت

بسته به طول و شدت عفونت علائم سینوزیت متفاوت است. اگر بیمار دو یا چند مورد از علائم زیر و ترشحات بینی غلیظ، سبز یا زرد رنگ داشته باشد، ممکن است به سینوزیت حاد مبتلا شده باشد:

- احساس درد و فشار صورت

- گرفتگی بینی

- ترشحات بینی

-  کاهش حس بویایی

- سرفه

در موارد پیشرفته تر، علائم زیر نیز ممکن است وجود داشته باشد:

- تب

- بوی بد دهان

- خستگی

- دندان درد

- سردرد

اگر این علائم به مدت 12 هفته یا بیشتر ادامه یابد، پزشک ممکن است تشخیص سینوزیت مزمن را دهد.

نحوه تمایز میان سینوزیت و سرماخوردگی

سرماخوردگی می‌تواند باعث آبریزش و گرفتگی بینی و احساس خستگی در فرد شود. این علائم همچنین می توانند نشانه عفونت سینوس یا سینوزیت باشد، پس تفاوت میان آن ها چیست؟

علائم آن ها اغلب با هم همپوشانی دارند، بنابراین تشخیص هرکدام می‌تواند دشوار باشد. رینیت اصطلاح سرماخوردگی است، در حالی که سینوزیت یک عفونت سینوسی است. بیش از 100 ویروس مختلف باعث سرماخوردگی، نوعی عفونت ویروسی دستگاه تنفسی می‌شود. سرماخوردگی هنگامی گسترش می‌یابد که شخصی که ویروس دارد سرفه کند یا قطرات حاوی ویروس را به هوا عطسه کند. ویروس ها همچنین وقتی فرد مبتلا عطسه کرد یا سطحی را لمس کرد، انتقال می‌یابند تا میزبان جدیدی را آلوده کنند. سرماخوردگی وقتی به التهاب منجر شود، می‌تواند منجر به سینوزیت شود. هوا، مخاط و باکتری ها می توانند در سینوس های متورم به دام بیافتند و باعث عفونت بیشتر شوند. تفاوت اصلی بین سرماخوردگی و عفونت سینوس در مدت زمان علائم آن ها است. بیشتر افراد در 5 تا 10 روز از سرماخوردگی بهبود می‌یابند. سینوزیت در افرادی که دچار بیماری مزمن این بیماری هستند می‌تواند به مدت 4 هفته یا بیش از 3 ماه در بدن بماند. برای درمان سینوزیت ممکن است نیاز به درمان دارویی یا جراحی باشد، اما سرماخوردگی نیاز به درمان خاصی ندارد.

علل سینوزیت

علل سینوزیت مختلف است، اما همیشه از گرفتگی و تجمع مایعات در سینوس ها ناشی می‌شود. این امر باعث رشد میکروب ها می‌شود. در بزرگسالان، 90 درصد موارد سینوزیت ناشی از ویروس است. در بزرگسالان 1 مورد از 10 مورد سینوزیت ناشی از باکتری ها است. مواد شیمیایی یا مواد تحریک کننده موجود در هوا می‌توانند باعث ایجاد مخاط بیشتر در سینوس شوند. سینوس ها یا نسبت به قارچ های موجود در هوا واکنش نشان می‌دهند، همانطور که در سینوزیت قارچی آلرژیک (AFS) رخ می‌دهد، یا توسط قارچ ها مورد حمله واقع می‌شوند، همانطور که در سینوزیت مزمن التهابی رخ می‌دهد.

بیشتر بخوانید: دلیل سردردهای خود را بشناسیم

فاکتورهای خطر سینوزیت

موارد زیر ممکن است خطر ابتلا به سینوزیت را در فرد افزایش دهند:

- عفونت های قبلی دستگاه تنفسی، مانند سرماخوردگی

- پولیپ بینی یا مانع کوچک در مجرای بینی که می‌تواند منجر به التهاب شود.

- ضعف سیستم ایمنی بدن، مثلا به دلیل وضعیت سلامتی یا برخی از انواع درمان ها

- واکنش آلرژیک به موادی مانند گرد و غبار، گرده و موهای حیوانات

- مشکلات ساختاری در بینی، مثلا انحراف تیغه بینی

تیغه بینی یا سپتوم، استخوان و غضروفی است که بینی را به دو قسمت تقسیم می‌کند. وقتی این تیغه به یک طرف منحرف شود، بر اثر آسیب دیدگی یا رشد، می‌تواند منجر به عفونت های مکرر و التهاب شود.

انواع سینوزیت

سینوزیت همیشه شامل التهاب بینی و تولید بیشتر و تجمع مخاط است، اما انواع مختلفی دارد و آن ها می‌توانند برای مدت زمان مختلفی دوام ماندگار باشند. انواع مختلف آن عبارت است از:

- سینوزیت حاد: این نوع تا 4 هفته ادامه دارد و شایع ترین نوع آن است.

- سینوزیت تحت حاد: علائم آن طولانی تر از نوع حاد و بین 4 تا 12 هفته است.

- سینوزیت مزمن: علائم بعد از 12 هفته ادامه دارند یا به طور مداوم بر می‌گردند. ممکن است نیاز به درمان تهاجمی و احتمالاً عمل جراحی باشد. به طور کلی، زمان بهبودی و درمان انواع سینوزیت متفاوت است.

پیشگیری از سینوزیت

موارد زیر ممکن است به پیشگیری از سینوزیت کمک کند:

- بهداشت خوب دست ها را رعایت کنید.

- از سیگار کشیدن و در معرض دود قرار گرفتن، خودداری کنید.

- واکسیناسیون لازم را انجام دهید (واکسن آنفولانزا).

- از افرادی که مبتلا به سرماخوردگی و سایر عفونت های تنفسی هستند، دوری کنید.

- برای مرطوب کردن هوا در خانه از دستگاه های مرطوب کننده استفاده کنید و آن را تمیز نگه دارید.

- برای جلوگیری از تجمع قارچ و گرد و غبار در هوا، از واحدهای تهویه مطبوع هوا استفاده کنید.

- در صورت امکان، از آلرژن ها خودداری کنید.

بیشتر بخوانید: آشنایی با سندروم پای بی قرار

تشخیص سینوزیت

برای تشخیص سینوزیت، پزشک معاینه جسمی را انجام داده و در مورد علائم آن از بیمار سؤال می کند. این کار معمولاً برای تشخیص مناسب کافی است. پزشک ممکن است از نظر بصری حفره بینی را با یک منبع نوری یا وسیله کوچکی به نام اتوسکوپ معاینه کند، که می‌تواند برای معاینه گوش ها نیز استفاده شود. در صورت تداوم علائم سینوزیت، پزشک می‌تواند برای معاینه دقیق تر، فرد مبتلا به سینوزیت را به متخصص گوش، حلق و بینی (ENT) ارجاع دهد. او ممکن است آندوسکوپ را درون بینی بیمار قرار دهد، یک لوله کوچک، نازک و انعطاف پذیر متصل به یک منبع نور و دوربین. این کار می‌تواند تصاویر جزئی و دقیق تری ارائه دهد. در موارد سینوزیت مداوم یا شدید ممکن است به سی تی اسکن نیاز باشد.

درمان سینوزیت

درمان سینوزیت و گزینه های درمانی آن بستگی به مدت زمان ماندگاری شرایط و نوع سینوزیت دارد:

درمان سینوزیت حاد و تحت حاد

بیشتر موارد حاد بدون درمان برطرف می‌شود. با این حال، چون ابتلا به سینوزیت حاد می‌تواند ناراحت و اذیت کننده باشد، افراد اغلب برای تسکین علائم آن از داروهای خانگی و داروهای بدون نسخه (OTC) استفاده می‌کنند. در موارد زیر فرد باید به پزشک مراجعه کند:

- علائم بیش از 7 تا 10 روز ادامه می‌یابد.

- تب بالاتر از 101.5 درجه فارنهایت یا حدود 38.6 درجه سانتیگراد است.

- سردرد بدی وجود دارد که با داروهای بدون نسخه (OTC) برطرف نمی‌شود.

- اختلالات بینایی رخ می‌دهد، یا تورم در اطراف چشم وجود دارد.

- علائم پس از مصرف آنتی بیوتیک های تجویز شده توسط پزشک ادامه می‌یابد.

اگر سینوزیت علت باکتریایی داشته باشد، پزشک ممکن است آنتی بیوتیک تجویز کند. اگر علائم پس از اتمام دوره دارو باقی بماند، فرد باید دوباره به پزشک مراجعه کند.

درمان سینوزیت مزمن

سینوزیت مزمن معمولاً از نظر ماهیت باکتریایی نیست، بنابراین بعید است که آنتی بیوتیک ها علائم آن را برطرف کنند. در این شرایط عفونت قارچی آن را می‌توان با داروهای ضد قارچ درمان کرد. اسپری های کورتیکواستروئیدی می‌توانند در موارد مکرر و عود کننده کمک کنند، اما این امر نیاز به نسخه و نظارت پزشک دارد. در سینوزیت آلرژیک، درمان آلرژی با کاهش و جلوگیری از قرار گرفتن در معرض آلرژن هایی مانند موهای حیوانات یا قارچ، می تواند احتمال بروز سینوزیت مزمن را کاهش دهد.

عمل جراحی برای درمان سینوزیت

مسائل ساختاری مانند سپتوم انحرافی ممکن است نیاز به عمل جراحی داشته باشد. اگر پولیپ وجود داشته باشد، یا اگر سینوزیت در برابر سایر درمان ها مقاومت کرده باشد، ممکن است انجام جراحی نیز توصیه شود. عمل جراحی عملکردی سینوس با آندوسکوپی (FESS) روش اصلی مورد استفاده برای درمان است اما ممکن است؛ جراحی های دیگری نیز لازم باشد. زیرا سایر قسمت های بینی اغلب تحت تأثیر قرار می‌گیرند. اگر یک سپتوم انحرافی باعث ایجاد عفونت های مکرر شود، انجام یک سپتوپلاستی برای صاف کردن این استخوان و غضروف توصیه می‌شود. برای جلوگیری از بازگشت و عود سینوزیت، ممکن است هنوز هم به جراحی نیاز باشد. عمل جراحی همیشه باید آخرین راه حل برای درمان سینوزیت در کودکان باشد. بيمه گذاران ممكن است از بيماران بخواهند كه شواهد دقیقی را ارائه دهند تا از انجام عمل جراحی برای بهبود عملكرد سينوزيت و نه براي جراحي هاي زيبايي براي بهبود ظاهر بيني مطمان شوند. در موارد نادر ، سینوزیت درمان نشده می‌تواند منجر به مننژیت، آبسه مغزی یا عفونت استخوان شود. در مورد نگرانی های خود با پزشک خود صحبت کنید.

درمان های خانگی برای درمان سینوزیت

موارد کمتر شدید یا بدون عود سینوزیت، بدون نیاز به مراجعه به پزشک در منزل قابل درمان است. این روش های درمانی می‌توانند درد را کاهش داده و سینوس ها را از حالت انسداد خارج کنند تا تخلیه مناسب انجام شود. درمان های خانگی برای سینوزیت عبارتند از:

- شستشوی بینی: همچنین به عنوان شستشوی سینوس یا لاواژ سینوس نیز شناخته می‌شود. این روش خانگی شامل آبکشی و پاکسازی مجراهای بینی با آب نمک یا محلول نمکی است.

- کمپرس گرم: استفاده از یک کمپرس گرم به آرامی در نواحی تحت تاثیر صورت، می‌تواند برخی از تورم و ناراحتی ها را تسکین دهد.

- مسکن ها: اینها می‌توانند علائم درد و تب را کاهش دهند. به کودکان کمتر از 6 ماه فقط استامینوفن و به کودکان 6 ماهه یا بیشتر بهتر است استامینوفن یا ایبوپروفن بدهید.

- استنشاق بخار: تنفس هوای گرم و مرطوب باعث تسکین احتقان (گرفتگی) می‌شود. در خانه، بخار ناشی از یک کاسه آب گرم، احتمالاً همراه با قطره های منتول یا روغن اکالیپتوس، می‌تواند به رفع انسداد سینوس ها کمک کند.

- قرص ها و اسپری های ضد احتقان: این موارد ممکن است تورم را کاهش داده و باعث تخلیه سینوس ها شود. بیماران نباید بیش از 3 روز از اسپری استفاده کنند.

- هیدراتاسیون و استراحت: نوشیدن مایعات به طور مرتب و جلوگیری از فشار کار بیش از حد می‌تواند به گذر علائم کمک کند.

پزشک یا داروساز می‌تواند در مورد این گزینه ها و نحوه استفاده از آن ها به شما مشاوره دهد. استفاده از داروهای بدون نسخه مربوط به سرفه و سرماخوردگی در کودکان خردسال مبتلا به سینوزیت می‌تواند عوارض جانبی جدی و بالقوه تهدیدکننده ای برای زندگی آن ها داشته باشد. حتما از پزشک یا داروساز خود در مورد دوز مناسب داروهای بدون نسخه برای سن و اندازه کودک خود سؤال کنید. همچنین، درمورد تمام داروهای تجویزی و بدون نسخه ای که مصرف می‌کنید، با پزشک و داروساز کودک خود صحبت کنید.