پسوریازیس نوعی بیماری پوستی است که باعث ایجاد لکه های فلسی، قرمز و خارش دار می‌شود و بیشتر بر روی بالا تنه، زانوها، آرنج ها و پوست سر ایجاد می‌شود. پسوریازیس یک بیماری شایع و طولانی مدت (مزمن) است که هیچ درمانی ندارد. به صورت چرخه ای است و برای چند هفته یا چند ماه بروز می‌کند، سپس برای مدتی فروکش کند یا به مرحله بهبودی برود. روش های درمانی، عادت های جدید و استراتژی های مقابله ای برای کمک به بیمار در مدیریت علائم پسوریازیس وجود دارد. در این مقاله به تمامی جزئیات در مورد بیماری پسوریازیس، به منظور افزایش آگاهی شما اشاره شده است.

علائم بیماری پسوریازیس

علائم بیماری پسوریازیس و نشانه های آن در افراد مختلف متفاوت است. علائم و نشانه های متداول آن عبارتند از:

- لکه های قرمز پوستی پوشیده شده با فلس های ضخیم و نقره ای

- نقاط کوچک فلسی شده (معمولاً در کودکان دیده می‌شود)

- پوستی خشک و ترک خورده که ممکن است خونریزی یا خارش داشته باشد

- خارش، سوزش یا درد

- ناخن های ضخیم، تغییر شکل داده یا فرورفته

- مفاصل متورم و سفت

لکه های پسوریازیس می توانند از چند لکه فلسی مانند شوره سر تا بثورات بزرگتر که مناطق بزرگ را پوشش می‌دهند، باشد. بیشترین مناطق آسیب دیده شامل قسمت تحتانی کمر، آرنج، زانو، پا، کف پا، پوست سر، صورت و کف دست است. وجود بیشتر انواع لکه های پسوریازیس به حالت چرخه ای است، به مدت چند هفته یا چند ماه بروز می‌کنند و برای مدتی فروکش می‌کنند یا حتی به مرحله ترمیم می‌رسند. انواع مختلفی از پسوریازیس وجود دارد، از جمله:

- پسوریازیس پلاکی. شایع ترین شکل آن است. پسوریازیس پلاکی باعث ایجاد لکه های پوستی خشک، گسترش یافته، قرمز (ضایعات) پوشیده شده از فلس های نقره ای می‌شود. پلاک ها ممکن است خارش دار یا براق باشند و ممکن است تعداد کمی یا تعداد زیادی از آن ها وجود داشته باشد. آن ها معمولاً روی آرنج، زانو، کمر و پوست سر ظاهر می ‌شوند.

- پسوریازیس ناخن. پسوریازیس می‌تواند بر روی ناخن های دست و ناخن های پا تأثیر بگذارد و باعث رشد غیر طبیعی ناخن و تغییر رنگ آن شود. ممکن است ناخن های پسوریاتیک از بستر ناخن شل شده و جدا شوند (آنیکولیز). در موارد شدید ممکن است باعث خرد شدن ناخن شود.

- پسوریازیس گوته. این نوع در درجه اول بر بزرگسالان و کودکان جوان تأثیر می‌گذارد. این بیماری معمولاً توسط یک عفونت باکتریایی مانند استرپتوکوکوس گلو (عفونت چرکی گلو) ایجاد می‌شود. این بیماری با ضایعات فلسی کوچک و قطره ای شکل روی تنه، بازوها یا پاها مشخص شده است.

- پسوریازیس معکوس. این نوع عمدتاً بر پوست کشاله ران، باسن و سینه ها تأثیر می‌گذارد. پسوریازیس معکوس باعث ایجاد لکه های صاف قرمز رنگ می شود که با اصطکاک و تعریق بدتر می‌شوند. عفونت های قارچی ممکن است این نوع پسوریازیس را تحریک کند.

- پسوریازیس پوسچولار. این شکل نادر پسوریازیس باعث ایجاد ضایعات کاملاً مشخص و پر از چرک می‌شود که در لکه های گسترده یا کوچکتر در کف دست ها یا کف پا ایجاد می‌شود.

- پسوریازیس اریترودرمیک. پسوریازیس کمتر شایع اریترودمیک می‌تواند تمام بدن را با بثورات قرمز و لایه لایه شده که ممکن است خارش یا سوزش شدید داشته باشد، بپوشاند.

- آرتریت پسوریاتیک. آرتریت پسوریاتیک باعث ایجاد مفاصل متورم و دردناک می‌شود که نوعی آرتریت است. بعضی اوقات علائم مفاصل اولین یا تنها علامت یا نشانه پسوریازیس است و بعضی اوقات فقط تغییرات در ناخن دیده می‌شود. علائم آن از خفیف تا شدید است و آرتریت پسوریاتیک می‌تواند بر روی هر مفصلی تأثیر بگذارد. این می‌تواند باعث سفتی و آسیب پیشرونده مفاصل شود که در جدی ترین موارد ممکن است منجر به آسیب دائمی مفصل شود.

اگر شک دارید که ممکن است پسوریازیس داشته باشید، به پزشک خود مراجعه کنید. همچنین در صورت ابتلا به بیماری پسوریازیس، با پزشک خود در موارد زیر مشورت کنید:

- شدید یا گسترده تر شدن بیماری

- باعث ناراحتی و درد شدن

- منجر به مشکلات مفاصل مانند درد، تورم یا عدم توانایی در انجام کارهای روزانه شدن

- با درمان معمول، بهبود نیافتن بیماری

بیشتر بخوانید: از بیماری رفلاکس اسید معده به مری بیشتر بدانید

علل بیماری پسوریازیس

از نظر بالینی در مورد علل بیماری پسوریازیس تصور می‌شود که بیماری پسوریازیس یک مشکل سیستم ایمنی بدن است که باعث می شود پوست با سرعت بیشتری نسبت به حد نرمال بازسازی شود. در شایع ترین نوع پسوریازیس، که به عنوان پسوریازیس پلاکی شناخته می‌شود، این بازسازی سریع سلول ها منجر به ایجاد فلس و لکه های قرمز می‌‌شود. آنچه که باعث نقص سیستم ایمنی می‌شود کاملاً مشخص نیست. محققان معتقدند هم ژنتیک و هم عوامل محیطی نقش دارند. خوشبختانه این بیماری مسری نیست.

محرک های بیماری پسوریازیس

بسیاری از افرادی که مستعد ابتلا به پسوریازیس هستند ممکن است سال ها عاری از علائم باشند، تا زمانی که این بیماری توسط برخی از عوامل محیطی ایجاد شود. محرک های شایع بیماری پسوریازیس عبارتند از:

- عفونت ها مانند عفونت چرکی گلو یا عفونت های پوستی

- آب و هوا به ویژه شرایط سرد و خشک

- صدمه به پوست مانند برش یا خراش، نیش حشرات یا آفتاب سوختگی شدید

- استرس

- سیگار کشیدن و قرار گرفتن در معرض دود سیگار

- مصرف بیش از حد الکل

- برخی از داروهای خاص، از جمله لیتیم، داروهای فشار خون بالا و داروهای ضد مالاریا

- حذف سریع کورتیکواستروئیدهای خوراکی یا سیستمیک

فاکتورهای خطر بیماری پسوریازیس

هر کسی می تواند به بیماری پسوریازیس مبتلا شود. حدود یک سوم موارد در سال های کودکان شروع می شود. فاکتورهای خطر بیماری پسوریازیس عبارتند از:

- سابقه خانوادگی. داشتن یکی از والدین مبتلا به پسوریازیس، خطر ابتلا به این بیماری را افزایش می دهد و داشتن دو والد مبتلا به پسوریازیس خطر را حتی بیشتر می کند.

- استرس. از آنجایی که استرس می‌تواند بر سیستم ایمنی بدن شما تأثیر بگذارد، سطح بالای استرس ممکن است خطر پسوریازیس را افزایش دهد.

- سیگار کشیدن. استعمال دخانیات نه تنها خطر ابتلا به پسوریازیس را افزایش می‌دهد بلکه می‌تواند شدت بیماری را نیز افزایش دهد.

تشخیص بیماری پسوریازیس

به منظور تشخیص بیماری پسوریازیس، پزشک ابتدا در مورد شرایط سلامتی شما سؤال خواهد کرد و پوست، پوست سر و ناخن های شما را معاینه می‌کند. پزشک ممکن است نمونه کوچکی از پوست (بیوپسی) را برای معاینه در زیر میکروسکوپ بررسی کند. این کار به تعیین نوع پسوریازیس و رد سایر اختلالات نیز کمک می‌کند.

بیشتر بخوانید: اوتیسم دقیقا چیست؟ اطلاعاتی که می‌توانید در مورد اوتیسم کسب کنید

درمان بیماری پسوریازیس

درمان بیماری پسوریازیس با هدف جلوگیری از رشد خیلی سریع سلول های پوستی و از بین بردن فلس ها انجام می شود. گزینه های درمانی شامل کرم ها و پمادها (درمان موضعی)، نور درمانی (فوتوتراپی) و داروهای خوراکی یا تزریقی است. اینکه کدام نوع درمان برای شما تجویز می‌شود، به شدت پسوریازیس و میزان پاسخگویی آن به درمان قبلی بستگی دارد. ممکن است لازم باشد قبل از یافتن رویکردی که برای شما مفید باشد، داروهای مختلف یا ترکیبی از درمان ها را امتحان کنید. اما معمولاً با تمام این شرایط، بیماری بر می‌گردد. درمان های موضعی شامل کورتیکواستروئیدها، آنالوگ های ویتامین D، رتینوئیدها، مهارکننده های کلسینورین، اسید سالیسیلیک، درمان گوکرمن و آنتراولین است. نور درمانی یکی از خطوط اول درمان بیماری پسوریازیس متوسط ​​تا شدید، به تنهایی یا همراه با داروها است. این درمان شامل قرار گرفتن پوست در معرض مقادیر کنترل شده از نور طبیعی یا مصنوعی است. درمان های مکرر ضروری است. با پزشک خود صحبت کنید که آیا فوتوتراپی در خانه گزینه ای مناسب برای شما است یا خیر. اگر پسوریازیس متوسط ​​تا شدید دارید و یا سایر روشهای درمانی مؤثر نبوده اند، پزشک ممکن است داروهای خوراکی یا تزریقی (سیستمیک) تجویز کند. به دلیل احتمال بروز عوارض جانبی شدید، برخی از این داروها فقط برای مدت کوتاهی مورد استفاده قرار می‌گیرند و ممکن است با سایر درمان ها جایگزین شوند. اگرچه پزشکان بر اساس نوع و شدت پسوریازیس و نواحی پوست آسیب دیده، نوع درمان را انتخاب می‌کنند؛ اما رویکرد مرسوم این است که خفیف ترین درمان ها - کرم های موضعی و نور درمانی ماوراء بنفش (فوتوتراپی) - در افرادی که دارای ضایعات پوستی معمولی هستند (پلاک) اعمال شود و سپس در صورت لزوم روش های درمانی قوی تر اعمال شوند. افراد مبتلا به پسوریازیس پوسچولار و آرتریت پسوریاتیک معمولاً از ابتدای درمان به درمان سیستمیک احتیاج دارند. هدف این است که با کمترین عوارض جانبی ممکن، موثرترین روش برای کند کردن بازسازی سلول های پوستی انجام شود.  تعدادی از روش های درمانی مکمل و جایگزین ادعا می‌کنند که می‌توانند علائم بیماری پسوریازیس را تسکین دهند. از جمله رژیم های غذایی خاص، کرم ها (کرم عصاره آلوئه)، مکمل های غذایی (مکمل های روغن ماهی) و گیاهان دارویی (انگور اورگان). اما هیچکدام به طور قطعی اثبات نشده است. اما به طور کلی برخی از روش های درمانی جایگزین بی خطر تلقی می‌شوند و ممکن است باعث کاهش خارش و فلسی شدن در افراد مبتلا به پسوریازیس خفیف تا متوسط ​​شوند. سایر روش های درمانی جایگزین برای جلوگیری از محرک ها مانند استرس مفید هستند.