ابولا ویروس نادر اما کشنده ای است که با گسترش در بدن، به سیستم ایمنی و اندام ها آسیب می‌رساند. درنهایت سبب کاهش سطح سلول های لخته کننده خون می‌شود، این امر منجر به خونریزی شدید و غیرقابل کنترل می‌گردد. در ابتدا این بیماری به تب هموراژیک ابولا معروف بود اما اکنون به آن ویروس ابولا گفته می‌شود. ابولا نام خود را از رودخانه ابولا، که در نزدیکی یکی از روستاهای جمهوری دموکراتیک کنگو است، جایی که این بیماری برای اولین بار ظاهر شد، گرفته است. این بیماری تا 90٪ افرادی که آلوده هستند را می‌کشد. پنج نوع ویروس ابولا وجود دارد که چهار مورد از آن‌ها باعث ایجاد بیماری در انسان می‌شود.

ساختار ویروس ابولا

ویروس ابولا تقریباً 80 نانومتر قطر و 970 نانومتر طول دارد. آن‌ها استوانه ای / لوله‌ای هستند و حاوی پوشش ویروسی، ماتریس و نوکلئوکپسید هستند. اجزاء این ویروس عموماً به شکل رشته های بلند است، اما می‌تواند به شکل U نیز ایجاد شود. آن‌ها دارای یک گلیکوپروتئین رمزگذاری شده ویروسی (GP) هستند. گلیکوپروتئین ها پروتئین هایی هستند که حاوی زنجیره های کربوهیدرات (گلیکان) هستند که به صورت کووالانسی به زنجیره های جانبی پلی پپتیدی متصل هستند، فرایندی که به نام گلیکوزیلاسیون معروف است. گلیکوپروتئین GP تنها ساکن سطح ویروس ابولا است و وظیفه اتصال و ورود سلول‌های میزبان جدید را بر عهده دارد. ویروس ابولا دارای ژنوم RNA تک رشته ای و منفرد است.

بیشتر بخوانید: معرفی ویتامین D و بررسی تاثیرات آن در بدن انسان

چگونه یک فرد مبتلا به ویروس ابولا می‌شود؟

بیماری ویروس ابولا (EVD) به اندازه ویروس های متداول مانند سرماخوردگی، آنفولانزا یا سرخک مسری نیست. این بیماری با تماس با پوست یا مایعات بدن حیوانات آلوده مانند میمون، شامپانزه یا خفاش میوه در افراد گسترش می‌یابد. سپس از همان شخص به شخص دیگر منتقل می‌شود. کسانی که از یک بیمار مراقبت می‌کنند یا کسی را که در اثر بیماری درگذشته دفن کنند ، غالباً آن را دریافت می‌کنند. روش های دیگر دریافت ابولا شامل دست زدن به سوزن یا سطوح آلوده است. نمی‌توان ابولا را ازطریق  هوا، آب یا غذا دریافت کرد. همچنین کسی که مبتلا به ابولا است اما هیچ علائمی ندارد، نمی‌تواند این بیماری را گسترش دهد.

بیشتر بخوانید: در باره بیماری تالاسمی چه می‌دانید؟

علائم ویروس ابولا

علائم ممکن است بعد از قرار گرفتن در معرض ویروس ابولا، هر دو تا 21 روز در هر جایی از بدن ظاهر شود، اما به طور معمول بروز علائم هشت تا 10 روز رایج است. علائم بیماری ویروس ابولا شامل این موارد است: تب، سردرد، گلو درد، درد مفاصل و عضلات، ضعف و از دست دادن اشتها. بعضی از علائم نیز بعداً به طور فزاینده ای بروز می‌کنند، مانند استفراغ، اسهال و دل درد. برخی از بیماران نیز ممکن است دچار، بثورات پوستی، چشمان قرمز، سکسکه، سرفه کردن، مشکل در تنفس و درد قفسه سینه گردند. علائم دیررس ابتلا به ویروس نیز شامل: خونریزی از داخل و خارج بدن (چشم، گوش و بینی)، استفراغ و / یا سرفه کردن خون، سردرگمی ذهنی، تشنج، شوکه شدن، کما می‌باشد.

چگونه ویروس ابولا تشخیص داده می‌شود؟

تشخيص ويروس ابولا در بيماران در چند روز اول بسيار دشوار است، زيرا علائم ویروس ابولا مشابه بیماری هایی است که شایع تر هستند مانند علائم بیماری وبا یا مالاریا. اگر بیمار در معرض ویروس ابولا باشد و گمان برود که به آن مبتلا شده باشد، می توان نمونه هایی از بیمار را جمع آوری کرد تا تشخیص تایید شود. در آزمایش خون و بافت می تواند ابولا را تشخیص داد. تست enzyme-linked immunosorbent assay (ELISA) و واکنش زنجیره پلیمراز (PCR) برای شناسایی ماده ژنتیکی ویروس و جداسازی ویروس، آزمایش هایی است که در طی چند روز با شروع علائم، یک فرد آلوده را شناسایی می‌کنند.

درمان ویروس ابولا

درمان استاندارد برای ویروس ابولا هنوز هم به درمان پشتیبانی در بخش مراقبت های ویژه محدود می‌شود، که شامل:

مایعات و الکترولیت های داخل وریدی (IV) برای درمان کمبود آب بدن، حفظ فشار خون، تأمین اکسیژن، جایگزینی خون از طریق تزریق و درمان عفونت های که بعداً ایجاد می‌شوند. با این حال، متخصصان مراقبت های بهداشتی در شیوع کنگو در سال 2018 از واکسن آزمایشی و داروهای ضد ویروسی جدید استفاده کردند. محققان و پزشکان امیدوارند که این روش ها به درمان های مفیدی تبدیل شوند.

چگونه می‌توان از ابتلا به ویروس ابولا جلوگیری کرد

هیچ واکسنی برای جلوگیری از ابتلا به ابولا وجود ندارد. بهترین راه برای جلوگیری از ابتلا به این بیماری، عدم سفر به مناطقی است که ویروس در آن یافت می‌شود. اگر در مناطقی هستید که ابتلا به ابولا وجود دارد، از تماس با خفاش ها، میمون ها، شامپانزه ها و گوریل ها خودداری کنید زیرا این حیوانات ابولا را در بین مردم پخش می‌کنند. کارمندان مراقبت های بهداشتی می‌توانند هر زمان که در تماس با افراد مبتلا به ابولا قرار گرفتند، با پوشیدن ماسک، دستکش و عینک از تماس مستقیم با آن‌ها جلوگیری کنند.

چگونه ویروس ابولا گسترش میابد؟

ویروس ابولا از طریق تماس با خون، مایعات بدن یا اندام های یک فرد یا حیوان آلوده گسترش می‌یابد. به عنوان مثال، تماس مستقیم با بدن کسی که علائم دارد، یا اخیرا بر اثر این بیماری درگذشته است، تمیز کردن مایعات بدن (خون، ادرار یا استفراغ) یا لمس پوست آلوده، لباس یک فرد آلوده - ویروس می تواند چندین روز در خارج از کشور زنده بماند بدن لمس سوزن های غیرفعال شده یا تجهیزات پزشکی مورد استفاده در مراقبت از فرد آلوده. رابطه جنسی با فرد آلوده و بدون استفاده از کاندوم - مطالعات نشان می‌دهد که رد ویروس ابولا ممکن است ماه ها پس از بهبودی در مایع منی باقی بماند. خوردن "گوشت شکم" خام یا پخته شده. ابولا را نمی توان از طریق تماس روزمره اجتماعی مانند دست دادن با افرادی که علائمی ندارند، گرفت.

عوارض ابتلا به ویروس ابولا

ویروس ابولا یک بیماری کشنده است که میزان بقا تنها 10٪ -50٪ است. با پیشرفت بیماری، نارسایی ارگان های متعدد (مانند ریه ، کلیه و کبد)، خونریزی شدید در داخل و خارج از بدن، زردی، تشنج، اغما و شوک (فشار خون پایین) رخ می‌دهد. محققان درک نمی‌کنند که چرا برخی از مردم زنده می مانند و برخی دیگر نه. برای کسانی که زنده مانده اند، بهبودی می‌تواند کند صورت بگیرد. آن‌ها ممکن است دچار التهاب چشم (یووییت)، کبد (هپاتیت)، یا بیضه ها (ارکیت) شوند و همچنین علائمی مانند خستگی، ضعف، دردهای مزمن مفاصل یا سردرد وجود داشته باشد.

جدیدترین تحقیقات بر روی ویروس ابولا

تحقیقات در مورد واکسن و تولید دارو به دلیل شیوع بزرگ ابولا در آفریقا در سال 2014 به یک موضوع فوری تبدیل شد. براساس اعلام مراکز آمریكا برای كنترل بیماری ها، سازمان بهداشت جهانی از سال 2015 آزمایشات مربوط به واكسن ابولا به نام rVSV-ZEBOV را انجام داده است. کارشناسان انتظار دارند که FDA واکسن را تصویب کند. مطالعات انجام شده بر روی حیوانات، اثربخشی در درمان بیماری ویروس ابولا (EVD) را نشان داده است. محققان بهداشتی در تلاشند علاوه بر ZMapp و TKM-Ebola داروهای جدید آزمایشگاهی را تولید کنند. تحقیقات دیگر بر روی ویروس ابولا شامل توسعه ابزارهایی برای کمک به تشخیص زودرس بیماری، افزایش دانش در مورد مخزن طبیعی (زیستگاه) ویروس ابولا و درک شیوع ویروس ابولا است.

انواع ویروس ابولا

عفونت با ویروس ابولا باعث بیماری ویروس ابولا (EVD) می‌شود. ویروس ابولا عضو خانواده Filoviridae است. زیستگاه طبیعی ویروس های ابولا ناشناخته است. با این حال، محققان بر این باورند که این ویروس zoonotic (ناشی از حیوانات) است و خفاش ها به احتمال زیاد مخزن هستند. پنج گونه (نوع) ویروس ابولا شناسایی شده است. چهار مورد از این پنج بیماری در انسان ایجاد شده است:

Zaire ebolavirus

Sudan ebolavirus

Taï Forest ebolavirus

Bundibugyo ebolavirus

Reston ebolavirus (در انسان بیماری ایجاد نکرده است)

خطر ابتلا به بیماری ویروس ابولا برای اکثر افراد کم است. به جز آلودگی آزمایشگاهی در روسیه و انگلیس، همه موارد بیماری یا مرگ در آفریقا رخ داده است.