آیا می‌­دانید خودتان در خانه به راحتی و بدون صرف هزینه­‌ای تا حدودی می­‌توانید از میزان سلامتی خود آگاه شوید؟! منظورم سلامتی جسمی است نه سلامتی روحی. البته برای آگاهی از سلامتی روحی نیز می­توانید خودتان در خانه دست به کار شوید و با انجام تست­ های گوناگون که به صورت آنلاین در اختیارتان قرار می­‌گیرد همچون تست افسردگی، تست عزت نفس، تست وسواس فکری و ... میزان سلامتی روحی خود را بسنجید. اما در این نوشتار روی صحبتم سنجش و آگاهی از سلامتی جسمی است. می­‌خواهم در این نوشتار راهکارهایی را به شما نشان دهم که با استفاده از آن ها بتوانید از میزان سلامتی جسمی خود آگاه شوید. اگر علاقه­‌مند به یادگیری این روش ­ها هستید تا انتهای این نوشتار مرا همراهی نمایید. امیدوارم بتوانید با به کارگیری این روش­ ها و آگاهی از میزان سلامتی خود همیشه سرزنده، شاد و سالم باشید.

بیشتر بخوانید: سرطان: تشخیص و درمان

محاسبه‌­ی وزن ایده آل: وزن مناسب برای سلامتی

اولین گام برای داشتن بدنی سالم و زندگی پرنشاط آگاهی از این مسئله است که آیا اضافه وزن دارید و یا این که آیا چاق هستید! آیا می­‌دانستید که چاقی و اضافه وزن با یکدیگر فرق دارند؟

اضافه وزن به حالتی گفته می­‌شود که در آن وزن شما از مقدار استاندارد آن بر حسب قد تجاوز کند اما چاقی به این معناست که چربی ذخیره شده در بدن شما آنقدر بالا است که برای سلامتی شما ایجاد خطر می­کند. آیا می‌­دانید که چاقی و اضافه وزن باعث بروز بیماری­‌های خطرناک و غیرواگیردار همچون سکته مغزی و قلبی، دیابت نوع 2 و برخی از سرطان­ ها همچون سرطان رحم، سرطان کیسه صفرا، سرطان تخمدان و سرطان کولون، رکتوم و پروستات در مردان می­‌شود؟!

پس برای جلوگیری از بروز چنین مشکلاتی لازم است از چاقی و اضافه وزن پیشگیری کنید. اما چگونه؟ خب پاسخ روشن است. به طور مداوم وزن خود را مورد سنجش قرار دهید تا از استاندارد بودن وزن خود مطمئن شوید. برای این کار نیز لازم است فرمول محاسبه وزن ایده آل را یاد بگیرید.

برای محاسبه وزن ایده آل و یا نمایه توده بدنی (بی ام آی) که شاخص ساده­ای برای ارزیابی نسبت وزن به قد است، لازم است طبق فرمول زیر عمل کنید:

ابتدا وزن خود را اندازه بگیرید البته به کیلوگرم. سپس قد خود را بر حسب متر اندازه­‌گیری کنید و مجذور آن را به دست آورید. یعنی عدد به دست آمده را به توان 2 برسانید یا در خودش ضرب کنید. حال عدد اول (وزن بر حسب کیلوگرم) را بر عدد دوم (مجذور اندازه قد بر حسب متر) تقسیم کنید. عددی به دست می­‌آید که به شکل زیر تفسیر می‌­شود:

اگر بین 5/18 تا 9/24 قرار دارد وزن شما طبیعی است.

اگر بین 25 تا 9/29 قرار دارد شما اضافه وزن دارید.

اگر بین 30 تا 9/34 قرار دارد شما چاقی متوسط دارید.

اگر بین 35 تا 9/39 قرار بگیرد شما چاقی شدید دارید.

و اگر بالاتر از 40 قرار دارد شما با چاقی خیلی شدید یعنی چاقی درجه سه مواجه هستید.

برای سنجش میزان توزیع چربی شکمی که خود عامل بسیاری از بیماری­‌هاست نیز می­‌توانید به روش زیر عمل کنید:

دور کمر خود را اندازه بگیرید. اگر عدد به دست آمده کمتر از 90 سانتی متر باشد شما فاقد مشکل هستید و اگر 90 سانتی متر و بالاتر باشد شما در معرض خطر قرار دارید و تجمع چربی شکمی شما زیاد محسوب می­‌شود. پس باید به فکر راه چاره باشید.

معاینه سلامتی چشم

معاینه چشم ها به طور مداوم یکی از بهترین روش ها جهت جلوگیری از آسیب­‌های چشمی و اطمینان یافتن از سلامتی چشم هاست. برای معاینه چشم ها چند روش وجود دارد که می­‌توانید هر کدام از آن ها را به کار برید:

ابتدا نمودار چشم اسنلن تهیه کنید. البته می­‌توانید این نمودار را با توجه به استانداردهای آن خود در خانه تهیه نمایید. سپس آن را به دیوار چسبانده و 20 قدم از آن فاصله بگیرید. یک چشم خود را بپوشانید و سعی کنید علائم روی نمودار را بخوانید. برای این کار می‌­توانید از شخص دیگری نیز کمک بخواهید تا علائم روی نمودار را به شما نشان دهد و شما آن ها را بخوانید.

روش دیگر برای معاینه چشم نصب برنامه Essilor درگوشی تلفن همراه است. این برنامه را در گوشی خود نصب کنید و با استفاده از آن معاینه­‌های مختلفی را بر روی چشم خود انجام دهید.

برای پی بردن به این که نقطه کور دارید ابتدا چشم چپ خود را بگیرید و سپس به نقطه‌­ای در سمت چپ نگاه کنید. در این حالت ممکن است یک علامت دیگر را ببینید که در کم کم در حال محو شدن می‌­باشد. این کار را برای چشم راست خود نیز انجام دهید. اگر نقطه‌­ای که پیشتر بیان شد به طور آهسته و کم کم محو شد البته برای شما، احتمالاً شما دارای نقطه کور هستید.

البته برای تقویت چشم خود در خانه نیز می‌­توانید این تمرین را انجام دهید: با کف دست خود چشم ها را مالش دهید البته برای چند لحظه. این کار منجر به تقویت چشم ها و به جریان انداختن گرما در آن می­ شود.  

معاینه سلامتی سینه

آشنایی با روش ­های معاینه سینه امری ضروری و لازم برای تک تک دختران و زنان است چرا که بانوان به شدت در معرض بیماری­‌های مرتبط با سینه همچون کیست، سرطان سینه و ... قرار دارند و اگر به موقع از بیماری خود آگاه نشوند ممکن است در آینده مشکلات زیادی گربیان گیر آن ها شود. اگر شمایی که این مطلب را می‌­خوانید خانم هستید حتماً و حتماً روش­ های زیر را برای معاینه سینه‌­ها یاد بگیرید تا از سلامتی آن ها اطمینان حاصل کنید. بهترین زمان هم برای معاینه سینه‌­ها یک هفته بعد از اتمام قاعدگی است. برای معاینه سلامتی سینه‌­ها به روش ­های زیر عمل کنید:

روی زمین به پشت دراز بکشید. دست راست خود را زیر سرتان قرار دهید. با انگشت اشاره، انگشت انگشتری و انگشت میانی دست چپ فشار اندکی به سینه سمت راست خود وارد کرده و انگشت های خود را حرکت دهید. همین کار را با انگشتان دست راست و سینه سمت چپ انجام دهید. بعد که این کار را انجام دادید یا کامل بلند شوید و یا بنشینید. زیر بغل خود را معاینه کنید. سپس به آرامی و به نوبت نوک سینه­‌های سمت راست و سمت چپ را فشار دهید تا از وجود هر نوع ترشحات احتمالی، اطمینان حاصل کنید. حال با قرار گرفتن جلوی آینه معاینه سینه­‌ها را به پایان برسانید. جلوی آینه دست­های خود را رها کنید. به ترتیب و با دقت به سینه­‌های خود نگاه کنید. ببینید آیا در بافت و اندازه سینه­‌ها تغییراتی به وجود آمده است یا نه. فراموش نکنید که ظاهر سینه­‌ها را هم از لحاظ فرورفتگی و گود رفتگی بررسی کنید. اگر در بافت سینه­‌ها متوجه گود رفتگی یا فرورفتگی غیرعادی، برجستگی، تغییر در اندازه و ...  شدید حتماً به پزشک مراجعه کنید چرا که این علایم غیر عادی و در برخی موارد خطرناک می‌­باشند و باید جدی گرفته شوند.

معاینه سلامتی پوست

سعی کنید هر چند وقت یک بار و به طور مرتب پوست خود را بررسی کنید تا از سلامتی آن اطمینان حاصل کنید. برای این کار جلوی آینه بایستید و خال های خود را با دقت نگاه کنید. مطمئن شوید که تغییری در اندازه، فرم و رنگ آن ها ایجاد نشده است. افزایش قطر خال ها به بیش از 6 میلیمتر، تغییر رنگ آن ها، وجود لبه­‌های نامنظم در آن ها و نیز هر نوع درد، خارش، خونریزی و عفونت در خال ها مواردی هستند که باید جدی گرفته شده و با دقت توسط پزشک بررسی شوند.

بیشتر بخوانید: خوراکی های مفید برای سلامتی پوست و مو چه چیزهایی هستند؟

معاینه سلامتی ادرار

اولین چیزی که در این بخش باید بدانید این است که ادرار اصلاً مایع کم اهمیتی نیست و نباید تغییرات در آن نادیده گرفته شود. پس لازم است روزانه حداقل یک بار به وضعیت ادرار خود توجه کرده تا از سلامتی آن اطمینان حاصل کنید. اگر شما هر روز بین 8 تا 10 بار و یا حتی بیشتر ادرار می‌­کنید ممکن است در مثانه و یا حتی در پروستات و کلیه­‌تان مشکلی وجود داشته باشد. البته اگر در اثر نوشیدن مایعات زیاد مجبور هستید بیشتر به دستشویی بروید این امر می­‌تواند کاملاً طبیعی باشد. توجه به رنگ و بوی ادرار نیز می‌­تواند اطلاعات زیادی درباره سلامتی­‌تان در اختیار شما قرار دهد. مثلاً اگر رنگ ادرار شما خیلی زرد است ممکن است نشان دهنده وجود عفونت در دستگاه ادراری باشد و یا این که نشان دهد که بدن با بی‌­آبی مواجه شده است. وجود خون در ادرار هم که بسیار مهم است و در صورت مشاهده باید سریعاً به پزشک مراجعه کرد. بوی تند ادرار نیز می‌­تواند نشان دهنده مشکلات کلیوی باشد. در صورتی که هر کدام از مشکلات فوق را در ادرار خود مشاهده کردید باید سریعاً به پزشک مراجعه کنید تا بررسی‌­های دقیق‌­تر صورت بگیرد.     

معاینه سلامتی دهان

هر چند وقت یک بار حفره دهان خود را با دقت بررسی کنید تا مطمئن شوید مشکلی در لثه­‌ها وجود ندارد، خونریزی غیرعادی، زخم و یا غده­‌ای در دهان نیست. هچنین قسمت های داخلی و بیرونی لب ها را نیز بررسی کنید. لب ها در حالت عادی باید نرم، صاف، مرطوب، براق و بدون هیچ تومور و یا گره­ای باشند. با انجام این معاینه‌­ها می­‌توانید از سلامتی دهان خود مطمئن شوید و اگر خدای نکرده مشکلی نیز وجود داشت سریع از آن آگاه شده و برای درمان آن اقدام نمایید.