پزشک شما می‌تواند بگوید که آیا درمان اختصاصی شیمی درمانی شما احتمالاً باعث ریزش مو می‌شود یا خیر. این به شما امکان می دهد تا در مورد استفاده از پوشش‌های سر یا سایر روش های درمانی برای کاهش ریزش مو، برنامه ریزی کنید.

شاید تا زمانی که با از دست دادن موهایتان مواجه نشوید، فکر نکنید که آن‌ها چقدر مهم هستند و اگر شما سرطان دارید و می خواهید تحت شیمی درمانی قرار بگیرید؛ احتمال ریزش موهایتان بسیار بالا است. در مورد هر دو جنس زن و مرد گزارش کرده‌اند که آن‌ها از ریزش مو به عنوان یک عارضه جانبی بعد از تشخیص سرطان، بیشترین ترس را دارند. برای بسیاری از افراد، ریزش مو یک سمبل جهانی است که شما مبتلا به سرطان هستید. اگر راحت نیستید که این اطلاعات را با دیگران به اشتراک بگذارید؛ شما ممکن است بیشتر از سایر عوارض شیمی درمانی از این عارضه ترس داشته باشید. صحبت با تیم مراقبت از سرطان تان در مورد نگرانی های شما و آمادگی برای ریزش مو احتمالی، ممکن است به شما برای مقابله با این عارضه جانبی کمک کند. داروهای شیمی درمانی داروهای قدرتمندی هستند که به سلول‌های سرطانی به سرعت در حال رشد، حمله می‌کنند. متأسفانه این داروها به سلول های دیگر به سرعت در حال رشد بدن شما، از جمله آن هایی که در ریشه مو شما هستند، نیز حمله می‌کنند.

شیمی درمانی ممکن است باعث ریزش مو در تمام بدن شما، نه فقط روی پوست سر شما شود. گاهی موهای مژه، ابرو، زیر بغل، ناحیه تناسلی و سایر موهای بدن شما نیز می‌ریزند. برخی از داروهای شیمی درمانی نسبت به سایرین احتمال ریزش مو بیشتری دارند؛ و دوزهای مختلف می‌تواند باعث هر چیزی از نازک شدن تا طاسی کامل مو شوند. در مورد دارویی که مصرف خواهید کرد با پزشک یا پرستار خود صحبت کنید. آن‌ها می‌توانند به شما بگویند که چه انتظاراتی می توانید داشته باشید. خوشبختانه بیشتر مواقع، ریزش مو ناشی از شیمی درمانی موقتی است. شما می‌توانید انتظار رشد دوباره موهایتان را سه تا شش ماه پس از پایان درمان داشته باشید؛ اگرچه موهای شما ممکن است به طور موقت با ظاهر یا بافتی متفاوت باشند. ریزش مو معمولا دو تا چهار هفته بعد از اینکه شما درمان را شروع کردید، شروع می‌شود. این می‌تواند خیلی سریع به صورت توده‌ای یا به تدریج باشد. شما احتمالا متوجه تجمع موهای شل شده بر روی بالش، در برس مو یا شانه، یا در لگن روشویی یا دوش خود خواهید شد. پوست سر شما ممکن است احساس حساسیت کند.

 ریزش مو شما در طول مدت درمان و تا چند هفته پس از آن ادامه خواهد یافت. اینکه موهای شما نازک شود یا کاملاً طاس شوید، به درمان شما بستگی دارد. مبتلایان به سرطان، از ریزش مو به عنوان یک عارضه جانبی مضطرب کننده درمان یاد می کنند. هر زمانی که در آینه به خود نگاه سریعی می‌اندازید؛ ظاهر تغییر یافته شما یادآور بیماری شما و همه‎ی چیزهایی است که از زمان تشخیص خود تجربه کرده‌اید. ممکن است چندین هفته بعد از درمان طول بکشد تا موهای شما بهبود یابند و دوباره شروع به رشد کنند. وقتی موهای شما شروع به رشد دوباره می‌کنند، احتمالاً کمی متفاوت از موهایی خواهند بود که از دست داده اید. اما این تفاوت معمولاً موقتی است. موهای جدید شما ممکن است بافت یا رنگ متفاوتی داشته باشند. ممکن است مجعدتر از آنچه قبلا بوده اند باشند، یا ممکن است خاکستری باشند تا زمانی که سلول های کنترل کننده رنگدانه در موهای شما دوباره شروع به کار کنند. هیچ درمانی وجود ندارد که بتواند تضمین کند که موهای شما در طی یا بعد از شیمی درمانی نخواهند ریخت. چندین روش درمانی به عنوان راه های ممکن برای جلوگیری از ریزش مو مورد بررسی قرار گرفته است، اما هیچ کدام قطعا مؤثر نبوده‌اند؛ از جمله:

- کلاه های خنک کننده پوست سر (هیپوترمی (کاهش دما) پوست سر). در طی تزریق شیمی درمانی، یک کلاه مناسب که توسط مایع سرد، سرد می‌شود می‌تواند بر روی سر شما برای کند کردن جریان خون به سمت سر شما، قرار گیرد. با این روش، کمتر احتمال دارد که داروهای شیمی‎درمانی بر روی موهای شما اثری بگذارند. مطالعات مربوط به کلاه های خنک کننده پوست سر و سایر اشکال کاهنده دما پوست سر نشان داده است که در اکثر افرادی که آن‌ها را امتحان کرده‌اند، تا حدودی اثر گذارند. با این حال، این روش همچنین منجر به خطر بالای عود مجدد سرطان در پوست سر شما می‌شود؛ زیرا این ناحیه همان دوز شیمی درمانی را مانند سایر اعضای بدن دریافت نمی‌کند. افرادی که عمل کاهش دما پوست سر را انجام داده‌اند، از احساس ناراحتی در اثر سرماخوردگی و سردرد خبر داده‌اند.

- ماینوکسیدیل (روگین). استفاده از ماینوکسیدیل، دارویی که برای ریزش مو تأیید شده است، قبل و در طی شیمی درمانی احتمالا از ریزش مو شما جلوگیری نمی‌کند. اگرچه برخی از تحقیقات نشان می دهند که ممکن است رشد مجدد موهای شما را تسریع کند. تحقیقات بیشتری برای درک اینکه آیا ماینوکسیدیل در رشد مجدد مو پس از درمان سرطان مؤثر است یا خیر، لازم است. به طور کلی، ریزش مو شما را نمی توان جلوگیری یا کنترل کرد؛ اما می‌تواند مدیریت شود. برای به حداقل رساندن ناامیدی و اضطراب همراه با ریزش مو، اقدامات زیر را در طول درمان خود انجام دهید.

بیشتر بخوانید: همه چیز درباره سرطان سینه

قبل از شیمی درمانی

- با موهای خود ملایم باشید. عادت کنید که با موهای خود مهربان باشید. موهای خود را سفید، رنگ و فر دائم نکنید، اینها می‌توانند آن را تضعیف کنند. موهای خود را تا حد ممکن کاملا خشک کنید و از وسایل گرمایشی از قبیل اتوهای فرکننده مو استفاده نکنید. تقویت الان موهای شما ممکن است باعث شود که مدت طولانی تری بر روی سر شما در طی درمان باقی بمانند.

- کوتاه کردن موهای خود را در نظر بگیرید. موهای کوتاه تمایل دارند از موهای بلند پرتر به نظر برسند. بنابراین هرچه موهای شما از بین می‌روند، اگر موهای کوتاهی داشته باشید، آنقدر قابل توجه نخواهد بود. همچنین اگر موهای بلندی دارید، کوتاه کردن آن‌ها ممکن است به شما کمک کند دیدگاه بهتری به ریزش مو کامل داشته باشید.

- برای استفاده از یک پوشش سر برنامه ریزی کنید. اکنون زمان شروع فکر کردن در مورد کلاه گیس ها، روسری ها یا سایر پوشش های سر است. اینکه شما برای پنهان کردن ریزش مو خود پوشیدن یک پوشش سر را انتخاب کنید؛ به شما بستگی دارد. اما الان برنامه ریزی برای آن آسان تر از بعدا است. از پزشک خود بخواهید که نسخه‌ای برای کلاه گیس بنویسد، که هزینه آن ممکن است توسط بیمه درمانی شما پوشش داده شود.

بیشتر بخوانید: چگونگی جراحی سرطان؛ از بین بردن فیزیکی سرطان به زبان ساده

در طول شیمی درمانی

- موهای باقی مانده خود را نوازش و مراقبت کنید. راهکارهای برخورد ملایم با موی خود را در طول درمان شیمی درمانی خود ادامه دهید. از یک برس نرم استفاده کنید. موهای خود را فقط به اندازه لازم بشویید. استفاده از یک شامپوی ملایم را در نظر بگیرید.

- تراشیدن سر خود را در نظر بگیرید. برخی از افراد گزارش می‌دهند که در طول درمان پوست سر آن‌ها احساس خارش، حساسیت و تحریک شدگی می‌کند؛ مادامیکه موهایشان در حال ریزش است. تراشیدن سر شما می‌تواند باعث کاهش تحریک پذیری و نجات از شرمندگی ریزش موها شود.

- از پوست سر خود محافظت کنید. اگر قرار است سر شما در معرض آفتاب یا هوای سرد قرار داشته باشد، از آن با استفاده از ضد آفتاب یا یک پوشش سر محافظت کنید. پوست سر شما ممکن است به هنگام درمان حساس شود، بنابراین سرمای شدید یا نور آفتاب به راحتی می‌تواند آن را تحریک کند. نداشتن مو یا داشتن موهای کمتر می‌تواند باعث احساس سرما در شما شود، بنابراین یک پوشش سر ممکن است باعث راحتی بیشتر شما شود.

بعد از شیمی درمانی

- مراقبت ملایم از مو را ادامه دهید. رشد موهای جدید شما در اثر آسیب با محصولات آرایشی و دستگاه‌های گرمایشی به طور خاصی شکننده و آسیب پذیر خواهد بود. تا زمانی که موهای جدید شما محکم تر نشده اند؛ آن‌ها را سفید یا رنگ نکنید. این گونه فرآیندها می‌تواند به موهای جدید شما آسیب برساند و پوست سر حساس شما را تحریک کند.

- صبور باشید. احتمالا موهای شما به آرامی باز خواهند گشت و ممکن است فوراً طبیعی به نظر نرسند. اما رشد و هم چنین ترمیم آسیب های ایجاد شده با درمان سرطان، زمان می‌برند. پوشاندن سر شما به هنگام ریزش موهای شما تصمیمی کاملاً شخصی است. برای بسیاری از افراد مو با هویت شخصی و سلامتی همراه است، بنابراین آن‌ها می‌توانند با پوشیدن کلاه گیس آن ظاهر را حفظ کنند. برخی دیگر کلاه و روسری را انتخاب می‌کنند. البته هنوز افراد دیگری هستند که اصلا پوشش سر را انتخاب نمی کنند. از پزشک یا یک مددکار اجتماعی بیمارستان در مورد منابعی در منطقه خود که در یافتن بهترین پوشش سر به شما کمک می کنند سوالاتی بپرسید. "ظاهر خوب، احساس بهتر" نام یک برنامه رایگان است که مدل‌های آرایش مو و زیبایی و راهنمایی هایی را برای زنان مبتلا به سرطان فراهم می‌کند.  این کلاس ها در سراسر ایالات متحده و در چند کشور دیگر ارائه می‌شوند. بسیاری از کلاس ها از طریق شعبه های محلی انجمن سرطان آمریکا ارائه می‌شوند. ظاهر خوب، احساس بهتر همچنین کلاس ها و یک وب سایت مخصوص نوجوانان مبتلا به سرطان و همچنین یک وب سایت و یک راهنمایی با اطلاعات را برای مردان مبتلا به سرطان ارائه می‌دهد.

پرتودرمانی نیز به سلول های در حال رشد سریع بدن شما حمله می‌کند، اما برخلاف شیمی درمانی، فقط در منطقه خاصی که درمان در آن متمرکز است تأثیر می‌گذارد.

بیشتر بخوانید: سرطان، علایم، علل، فاکتورهای خطر و پیشگیری از آن

8 توصیه برای مدیریت کردن حالت تهوع ناشی از شیمی درمانی

یکی از بزرگترین دام‌هایی که در حین شیمی درمانی، می‌توانید با آن مواجه شوید حالت تهوع است. هر کسی این عارضه جانبی ناخوشایند را تجربه نخواهد کرد و اغلب زمان ها، نشانه‌ها ممکن است فقط خفیف، در حد حالت تهوع خفیف باشد. با این حال، می‌تواند اثر قابل توجهی بر مقدار غذایی که یک فرد می تواند بخورد و کاهش وزن داشته باشد. دانستن اینکه چگونه می‌توان این حالت تهوع را مدیریت کرد، برای سالم ماندن در طی درمان مهم است.

آنچه در ذیل آمده است پیشنهاداتی برای به حداقل رساندن این ناراحتی شما است:

1. از غذای مورد علاقه‌تان اجتناب کنید. اگر احساس حالت تهوع دارید، غذای مورد علاقه‌تان را نخورید. این ممکن است یک حالت منفی همراه با آن غذا در شما ایجاد کند و در زمان دیگری که سعی میکنید آن را بخورید؛ غذای مورد علاقه شما ممکن است باعث شود شما احساس تهوع آور از آن کنید. به جای آن، از غذاهایی که امکان خوردن و هضم کردن آسانی دارند مانند شیرینی‌های کراکر، نان برشته، ماست، سیب زمینی، آبگوشت یا برنج استفاده کنید.

2. با پزشکتان در مورد داروهای مربوط به حالت تهوع صحبت کنید. داروهای رایج برای حالت تهوع شامل اندانسترون (زفران) و پروکلرپرازین مالت (کامپازین) هستند. بهترین حالت این است که این داروها را یک ساعت قبل از غذا خوردن مصرف کنید. این به شما کمک خواهد کرد که هر میزانی را که می‌توانید بخورید به حداکثر برسانید و به شما اجازه خواهد داد که از وعده غذایی بیشتر، لذت ببرید.

3. از بوهای قوی اجتناب کنید. نیمی از گیرنده‌های حسی چشایی ما متعلق به بینی ما هستند و بنابراین از آشپزخانه، زمانی که خانواده یا دوستان شما در حال آشپزی هستند دوری کنید (این می‌تواند زمان خوبی برای یک چرت زدن در رختخوابتان باشد). پنجره را برای کمک کردن به طبیعی شدن بوها باز کنید.

4. از غذاهای گرم اجتناب کنید. غذاهای سرد مانند ماست و بستنی غالبا به خوبی قابل تحمل هستند. سعی کنید به غذای گرمتان 30 دقیقه قبل از خوردن اجازه دهید تا خنک شود (این هم چنین اجازه خواهد داد زمان بیشتری برای عبور هوای خروجی از آشپزخانه فراهم شود). اگر شما نمی‌توانید صبر کنید، ظرف گرمتان را در یک کاسه بزرگ از یخ برای سریع تر خنک شدن قرار دهید.

5. هر 2 تا 3 ساعت غذا بخورید. گاهی اوقات یک معده خالی باعث حالت تهوع می‌شود. سعی کنید اجازه ندهید که معده شما به کمک با غذاهای سرپایی مثل بیسکوییت‌های نمکی، شیرینی‌های کراکر، نان برشته، ماست، پنیر یا یک شیر بستنی کاملا خالی شود.

6. بخورید آنچه را که دلتان می خواهد بخورید. اگر شما احساس داشتن ماکارانی با پنیر را دارید و آن برای شما پر کشش است، پس هر جور که شده، مقداری ماکارانی و پنیر بخورید. غذاهای صبحانه برای شام؟ بروید سراغ آن‌ها! سعی نکنید که خودتان را به خوردن وعده غذایی که باعث می‌شود معده شما در هنگام فکر کردن به آن بی میل می‌شود؛ مجبور کنید. بعضی از بیماران با غذاهای نمکی، بعضی با غذاهای شیرین بی میل می شوند. بعضی از بیماران متوجه شده‌اند که همه چیز مزه ی خیلی ملایمی می‌دهد و در نتیجه از چاشنی‌ها یا ادویه‌های اضافی بهره می‌برند. تنظیم کنید که چگونه غذای شما به منظور اینکه برای شما پرکشش باشد آماده شود.

7. در بین وعده های غذایی یا غذاهای سرپایی مایعات بنوشید. معده‎تان را با مایعات در زمان صرف غذا که در آنجا فضای کمی برای غذا وجود دارد پر کنید! شما سریع تر احساس سیر بودن خواهید کرد اگر مقدار زیادی مایعات با وعده‌های غذاییتان بنوشید. ماندن مایعات مهم است، بنابراین در بین وعده‌های غذاییتان جرعه جرعه بنوشید. جرعه‌های کوچک در طی زمان های صرف غذا باید به خوبی تحمل شوند.

8. از زنجبیل و نعناع بیابانی استفاده کنید. زنجبیل و نعناع بیابانی داروهایی هستند که در دوران گذشته برای درمان حالت تهوع استفاده میشده‌اند. یک فنجان چای زنجبیل یا نعناع بیابانی درست کنید یا آب نبات های زنجبیل یا نعناع بیابانی را بخرید. یک قطره از روغن اصل نعناع بیابانی را روی پارچه بچکانید و آن را با دم خود به داخل بینی ببرید. اگر متوجه شدید که رایحه نعناع بیابانی را دوست دارید؛ شما می‌توانید یک قطره از آن را در زیر یقه پیراهنتان بچکانید یا یک دستمال آغشته به قطره ی آن را در زیر پیرهنتان سنجاق کنید. احتیاط: مطمان شوید که قبل از قرار دادن هر چیزی بر روی لباستان، بوی آن برای شما خوشایند است.

منابع:

www.mayoclinic.org

columbiasurgery.org