چشم انداز جراحی سرطان ممکن است باعث احساس اضطراب در شما شود. با یادگیری بیشتر در مورد جراحی سرطان و چگونگی و علت کاربرد آن، ذهن خود را آرام کنید. جراحی سرطان، عملی برای برداشتن بخشی از بدن شما برای تشخیص یا درمان سرطان، هنوز هم پایه و اساس درمان سرطان باقی مانده است.

دلایل عمده ای که ممکن است تحت عمل جراحی سرطان قرار بگیرید

- پیشگیری از سرطان. اگر شما خطر ابتلا به سرطان بالا در برخی از بافت ها یا اندام های خاص خود دارید، پزشک شما ممکن است قبل از بروز سرطان، برداشتن آن بافت ها یا اندام را توصیه کند. به عنوان مثال، اگر شما با یک بیماری ژنتیکی به نام پولیپوز آدنوماتوز خانوادگی به دنیا آمده باشید؛ پزشک شما ممکن است از عمل جراحی سرطان برای برداشتن روده بزرگ و راست روده شما استفاده کند زیرا شما خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ بالایی دارید.

- تشخیص سرطان. پزشک شما ممکن است از نوعی از جراحی سرطان برای برداشتن کامل یا بخشی از یک تومور استفاده کند؛ زیرا اجازه می دهد تا تومور زیر یک میکروسکوپ برای تعیین اینکه آیا رشد، سرطانی (بدخیم) یا غیر سرطانی (خوش خیم) است مورد بررسی قرار گیرد.

-تعیین مرحله سرطان. جراحی سرطان به پزشک شما کمک می کند تا تعیین کند که به چه میزان سرطان شما پیشرفت کرده است، که به این میزان، مرحله می گویند. جراحی به پزشک شما اجازه می‌دهد تا اندازه تومور شما را ارزیابی کند و تشخیص دهد که آیا به غدد لنفاوی شما رفته است یا خیر. آزمایشات اضافی دیگری ممکن است برای تعیین مرحله ی سرطان لازم باشد.  

- درمان اولیه سرطان. برای بسیاری از تومورها، عمل جراحی سرطان بهترین فرصت برای درمان است، به ویژه اگر سرطان موضعی و گسترش نیافته باشد.

- عمل جراحی کاهنده حجم. هنگامی که امکان حذف تمام تومور سرطانی وجود ندارد. به عنوان مثال، به علت آنکه انجام این کار ممکن است به شدت به یک اندام آسیب برساند؛ پزشک شما ممکن است تا حد ممکن از تومور به منظور اینکه شیمی‌درمانی یا پرتودرمانی موثرتر باشند برداشت کند (دبالکینگ، عمل جراحی کاهنده حجم).

- تسکین علائم یا عوارض جانبی سرطان. گاهی اوقات از جراحی برای بهبود کیفیت زندگی شما به جای اینکه خود سرطان را معالجه کند استفاده می‌شود. به عنوان مثال، برای تسکین درد ناشی از توموری که به عصب یا استخوان فشار وارد می‌کند؛ یا برای برداشتن توموری که روده شما را مسدود می‌کند.

جراحی اغلب با سایر درمان های سرطان، مانند شیمی‌درمانی و پرتونگاری ترکیب می‌شود. اینکه آیا شما نیاز به روش معالجه سرطان اضافی دارید یا خیر، بستگی به نوع سرطان، مرحله آن و وضعیت کلی سلامت شما دارد. به طور سنتی، هدف اصلی جراحی سرطان، درمان سرطان شما با برداشتن تمام آن از بدن است. جراح معمولاً این کار را با ایجاد برش در بدن شما و برداشتن سرطان به همراه برخی از بافتهای سالم اطراف آن انجام می‌دهد؛ تا مطمان شود که همه‌ی بافت های سرطانی برداشته شده‌اند. جراح شما همچنین ممکن است برخی از غدد لنفاوی موجود در منطقه را بردارد تا تعیین کند که آیا سرطان گسترش پیدا کرده است یا خیر. این موضوع به پزشک کمک می‌کند تا شانس بهبودی شما و همچنین نیاز به درمان های بیشتر را ارزیابی کند.

در مورد جراحی سرطان پستان، پزشک شما ممکن است با برداشتن کل پستان (ماستکتومی) یا برداشتن تنها بخشی از پستان شما که سرطانی است و برخی از بافت های اطراف آن (لامپکتومی) سرطان را از بین ببرد. در مورد جراحی سرطان ریه، پزشک شما ممکن است بخشی از یک ریه (لوبکتومی) یا کل ریه (پنومونکتومی) را در تلاش برای اطمینان از برداشت همه‌ی بافت های سرطانی از بین ببرد. در هر دو مثال، ممکن است جراح برخی از غدد لنفاوی موجود در منطقه را در زمان عمل برداشت کند تا ببیند که آیا سرطان گسترش پیدا کرده است یا خیر. بسیاری از انواع دیگر روش های جراحی برای معالجه سرطان و شرایط پیش سرطانی وجود دارد و محققان همچنان به تحقیق در مورد روش های جدید ادامه می‌دهند.

بیشتر بخوانید: پیاز و سیر ممکن است شما را در برابر سرطان سینه محافظت کند؟

برخی از انواع رایج روش های جراحی سرطان

- کرایو(سرما) جراحی. در طی این نوع جراحی، پزشک شما از مواد بسیار سرد مانند اسپری ازت مایع یا کاوشگر سرد برای منجمد کردن و تخریب سلول های سرطانی یا سلول هایی که ممکن است سرطانی شوند، مانند سلول های غیر عادی در دهانه رحم شما که می‌توانند به سرطان دهانه رحم تبدیل شوند؛ استفاده می کنند.

- جراحی الکتریکی. با استفاده از جریان های الکتریکی با فرکانس بالا، پزشک شما می‌تواند سلول های سرطانی مثلا در دهان یا روی پوست شما را بکشد.

- جراحی با لیزر. جراحی با لیزر، که برای درمان بسیاری از انواع سرطان استفاده می شود، از پرتوهای نور با شدت زیاد برای کوچک کردن یا خرد کرد سلول های سرطانی استفاده می‌کند.

- جراحی موس. برای از بین بردن سرطان از برخی مناطق حساس پوست مانند نزدیکی چشم و برای ارزیابی میزان عمقی که سرطان پیش رفته است مفید است. این روش جراحی شامل برداشتن دقیق لایه به لایه سرطانی توسط اسکالپل (نوعی تیغ جراحی) است. پس از برداشتن یک لایه، پزشک شما آن را زیر یک میکروسکوپ ارزیابی می کند، به همین روش ادامه می‌یابد تا زمانی که تمام سلول های غیرطبیعی برداشته شود و بافت اطراف آن هیچ گونه شواهدی از سرطان را نشان ندهد.

- جراحی لاپاروسکوپی. جراح از یک لاپاروسکوپ برای دیدن داخل بدن شما بدون ایجاد برش های بزرگ استفاده می‌کند. به جای آن، چندین برش کوچک ایجاد شده و یک دوربین ریز و ابزار جراحی به بدن شما وارد می‌شوند. جراح با استفاده از یک صفحه مانیتور، آنچه را که دوربین درون بدن شما نشان می دهد؛ تماشا می کند. برش های کوچکتر به معنی بهبودی سریع تر و کاهش خطر عوارض است. جراحی لاپاروسکوپی در تشخیص سرطان، تعیین مرحله، درمان و تسکین علائم استفاده می‌شود.

-  جراحی روباتیک. در جراحی روباتیک، جراح از میز عمل دور می شود و صفحه‌ای را تماشا می‌کند که یک تصویر سه بعدی از منطقه مورد نظر جراحی، نمایش می‌دهد. جراح از کنترل های دستی استفاده می‌کند که به یک ربات می‌گوید چگونه می‌تواند ابزارهای جراحی را برای انجام عمل استفاده کند. جراحی روباتیک به جراح کمک می‌کند که در مناطقی با دسترسی سخت، به خوبی عمل کند.

- جراحی از طریق مجرای طبیعی، جراحی از طریق مجرای طبیعی در حال حاضر به عنوان روشی برای عمل بر روی اندامهای شکم، بدون ایجاد برش در پوست، مورد مطالعه قرار گرفته شده است. به جای آن، جراحان ابزار جراحی را از طریق دهانه های طبیعی بدن، مانند دهان، راست روده یا واژن شما عبور می‌دهند. به عنوان مثال، یک جراح ممکن است ابزار جراحی را به طرف پایین گلو و درون معده شما در طی جراحی از طریق مجرای طبیعی عبور دهد. در این حین برش کوچکی در دیواره معده ایجاد می‌شود و ابزار جراحی به منظور گرفتن نمونه‌ای از بافت کبد یا برداشتن کیسه صفرا به داخل حفره شکمی منتقل می‌شوند. جراحی از طریق مجرای طبیعی، آزمایشی است و تعداد کمی از عمل‌ها به این روش انجام شده است. پزشکان امیدوارند که این روش بتواند خطر عفونت، درد و سایر عوارض جراحی را کاهش دهد.

جراحی سرطان همچنان در حال تکامل است. محققان در حال تحقیق روی سایر روش های جراحی با هدف انجام روش های کم تهاجمی تر هستند.

بیشتر بخوانید: بررسی سرطان خون به عنوان رایج ترین نوع سرطان

شرایط آماده سازی و التیام بعد از عمل جراحی سرطان

آماده سازی و التیام بعد از عمل جراحی سرطان، بر اساس نوع عمل بسیار متفاوت است. اما به طور کلی، شما می‌توانید تشابهات مشخصی بین همه‌ی آن ها انتظار داشته باشید، از جمله:

- آماده سازی. به طور کلی مورد انتظار است که در روزهای قبل از عمل جراحی، تست‌های خاصی مانند آزمایش خون، آزمایش ادرار، اشعه ایکس و سایر آزمایش های تصویربرداری برای شما انجام شود. این آزمایشات به پزشک شما کمک می‌کند تا نیازهای جراحی شما؛ مانند گروه خونی شما در صورت نیاز به انتقال خون و شناسایی خطرات احتمالی مانند عفونت‌ها را سنجش کند.

- بیهوشی. اگر جراحی دارید، شما احتمالا به بعضی از انواع داروهای بیهوشی احتیاج خواهید داشت، دارویی که حس درد را مسدود می‌کند. گزینه‌ های شما برای نوع بیهوشی بر اساس نوع عمل خواهد بود.

- بهبودی. بسته به جراحی، ممکن است قبل از رفتن به خانه مدتی در بیمارستان بمانید. تیم مراقبت سلامتی شما برای بهبودی شما دستورالعمل های خاصی؛ مانند نحوه مراقبت از هرگونه زخم، اجتناب از چه مواد غذایی یا فعالیت‌هایی، و مصرف چه داروهایی را ارائه خواهد دهد.

اینکه چه عوارض جانبی ممکن است بعد از جراحی سرطان تجربه کنید، بستگی به جراحی خاص شما دارد. به طور کلی، بیشتر عمل‌های سرطان خطرات زیر را دارند:

- درد. درد یک عارضه جانبی متداول در بیشتر عمل‌ها است. برخی باعث درد بیشتر نسبت به سایرین می شوند. تیم مراقبت سلامتی شما به شما خواهد گفت که چگونه درد خود را به حداقل برسانید و داروهایی را برای کاهش یا از بین بردن درد شما فراهم خواهد کرد.

بیشتر بخوانید: سرطان، علایم، علل، فاکتورهای خطر و پیشگیری از آن

- عفونت. محل عمل شما می‌تواند عفونی شود. تیم مراقبت سلامتی شما به شما نحوه مراقبت از زخم را پس از عمل نشان خواهد داد. این روش معمول را به خوبی دنبال کنید تا از عفونت جلوگیری کنید؛ چرا که عفونت می‌تواند زمان بهبودی شما بعد از عمل را طولانی تر کند. در موارد نادری که عفونت رخ می‌دهد، پزشک شما احتمالاً آن را با آنتی بیوتیک درمان می‌کند.

- از دست دادن عملکرد اندام. برای از بین بردن سرطان، ممکن است جراح نیاز به برداشتن یک عضو کامل داشته باشد. به عنوان مثال، یک کلیه ممکن است برداشته شود (نفرکتومی)؛ اگر شما به سرطان کلیه مبتلا هستید. برای برخی از این عمل‎ها، اندام باقیمانده می تواند به اندازه کافی برای جبران آنچه که از دست دادید عملکرد داشته باشد، اما در شرایط دیگری ممکن است شما دچار اختلالات شوید. به عنوان مثال، برداشتن یک ریه (پنومونکتومی) ممکن است باعث سختی در تنفس شود.

- خونریزی. تمام عمل‌ها خطر خونریزی را به همراه دارند. جراح شما سعی خواهد کرد که این خطر را به حداقل برساند.

- لخته‌های خون. در حالی که شما در حال بهبودی از جراحی هستید، شما در معرض خطر بالا ساخت یک لخته خون هستید. اگرچه خطر کوچکی است، اما این عارضه می تواند جدی باشد. ایجاد لخته‌های خون در پاها بیشتر رایج است و ممکن است باعث تورم و درد شود. لخته خونی که جدا می‌شود و به ریه می‌رود (آمبولی ریوی) یک وضعیت خطرناک و گاهی کشنده است. جراح شما اقدامات احتیاطی را برای جلوگیری از ایجاد لخته‌های خون، مانند بلند کردن و خارج کردن شما از تختخواب در اسرع وقت بعد از عمل، یا تجویز داروی رقیق کننده خون برای کاهش خطر لخته شدن خون؛ انجام می‌دهد.

- تغییر عملکرد روده و مثانه. بلافاصله بعد از جراحی‌تان، ممکن است شما مشکل حرکت روده یا تخلیه مثانه را تجربه کنید. معمولاً بر حسب نوع عمل خاص شما، در طی چند روز این مشکل برطرف می‌شود.

هر چه پزشک شما در مورد معالجه سرطان توصیه کند، شما احتمالاً در مورد وضعیت خود و روند درمان احساس اضطراب می‌کنید. دانستن اینکه چه چیزی را می‌توان انتظار داشت کمک کننده است. از این اطلاعات برای کمک به پرسیدن سؤالات آگاهانه، هنگام ملاقات با پزشک کمک بگیرید.