نیاز بدن به ویتامین E برای فعالیت، آن را در شمار ویتامین های ضروری برای بدن ما قرار داده است. ویتامین E، قابل حل در چربی است به این معنا که برای به خوبی جذب شدن نیازمند دریافت چربی از مواد غذایی است که مصرف می‌کنید. ویتامین E، پیش از آزاد شدن در جریان خون برای استفاده ی بدن، عمدتا در کبد ذخیره می‌شود. کمبود این ویتامین چندان متداول نیست و عموما در نتیجه ی ابتلا به یک بیماری اصلی دیگر است. همچنین، بعضی از نوزادان نارس دچار کمبود ویتامین E هستند. ویتامین  E، در 8 نوع ترکیب شیمیایی یافت می‌شود. به وسیله ی یک آزمایش خون، پزشک می تواند متوجه شود که فرد چه مقدار از یک نوع ترکیب آن (ترکیب شیمیایی آلفا-توکوفرول) را در بدن خود دارد. از طریق این اطلاعات، آن ها می توانند سطح کلی ویتامین E در بدن یک شخص را تعیین کنند. سطح نرمال معمولا حدود میزان 5.5 تا 17 میلی گرم در هر لیتر است (میلی گرم/ لیتر). این میزان نرمال ممکن است برای نوزادان نارس و کودکان زیر 17 سال نسبت به بزرگسالان تفاوت داشته باشد. همینطور تعیین میزان حدود نرمال می‌تواند کمی در بین آزمایشگاه ها متفاوت باشد. زمانی که یک فرد بزرگسال کمتر از 4 میلی گرم ویتامین E در خون خود داشته باشد معمولا نیاز به مکمل برای رفع کمبود وجود دارد.

بیشتر بخوانید: 8 نشانه و علامت کمبود ویتامین D

نشانه ها و علائم کمبود ویتامین E چیست؟

_ کمبود ویتامین E می تواند منجر به گیجی و مشکلات بینایی شود.

_ ضعف عضلانی: وجود ویتامین E در بدن برای عملکرد سیستم اعصاب مرکزی ضروری است. ویتامین E از جمله آنتی اکسیدان های اصلی بدن است و کمبود آن منجر به فشار اکسایشی می شود که به خودی خود به ضعف ماهیچه و عضلات می انجامد.

_ هماهنگی و مشکلات در راه رفتن: کمبود ویتامین E می‌تواند باعث شود نورون های خاصی که نورون های پورکنژ نامیده می‌شود آسیب ببینند و به توانایی آنها برای انتقال سیگنال ها صدمه برسد.

بی حسی و سوزش: آسیب به رشته های عصبی می‌تواند مانع از انتقال صحیح سیگنال ها شود که منجر به حالت بی حسی و حس سوزش در بدن شده و نوروپاتی محیطی نیز نامیده می‌شود.

زوال بینایی: کمبود شدید ویتامین E می‌تواند گیرنده های نور در شبکیه  و سلول های دیگر در چشم را تضعیف کند که به مرور زمان ممکن است به از دست دادن بینایی بینجامد.

اختلال در سیستم ایمنی: بدن به ویتامین E برای تقویت سیستم ایمنی اش نیاز دارد تا بتواند با ویروس ها و باکتری های مهاجم مقابله کند. به علاوه، سلول ها از ویتامین E برای ارتباط با یکدیگر و انجام بسیاری از کارکرد های ضروری استفاده می کنند. برخی تحقیقات نشان می دهد که کمبود ویتامین  E، می تواند مانع رشد سلول های ایمنی شود. افراد مسن ممکن است به طور خاص در خطر باشند.

ضعف عضله و مشکلات هماهنگی، از علائم نورولوژیکی هستند که نشان دهنده ی آسیب دیدن سیستم های عصبی مرکزی و محیطی می باشند. سیستم محیطی، شبکه ای از عصب هاست که دور از مغز و نخاع قرار گرفته اند. این نورون ها پیغام های عصبی را به سراسر بدن می رسانند .سیستم اعصاب مرکزی بین مغز و نخاع ارتباط برقرار می کند. پوشش های نورون ها عمدتا از چربی ساخته شده است. زمانی که بدن کمبود شدید ویتامین‌ E داشته باشد به این معناست که آنتی اکسیدان هایی که از این چربی ها حفاظت می کند به میزان کمتری در بدن وجود دارد که در نتیجه آن عملکرد سیستم عصبی مختل می شود.

علل کمبود ویتامین E چیست؟

_ ژنتیک

کمبود ویتامین E، اغلب در خانواده تداوم می‌یابد. اطلاع یافتن از سابقه خانوادگی می‌تواند تشخیص بیماری های ارثی نادر را سهولت ببخشد. دو نمونه از این بیماری ها، آبتالیپوتنینمی مادرزادی و کمبود ویتامین E ایزوله شده حاد هستند.

چه اتفاقی می‌افتد اگر بدن به اندازه کافی ویتامین E دریافت نکند؟

کمبود ویتامین E در افراد سالمی که مبتلا به بیماری خاصی نیستند نادر است. کمبود ویتامین E ،تقریبا همیشه  می تواند از بیماری هایی که به شدت هضم وجذب چربی را کاهش می ‌دهند نشات بگیرد. این مسئله به این خاطر است که دستگاه گوارش به چربی برای جذب درست ویتامین E نیاز دارد. برخی از این بیماری ها در لیست زیر آمده است:

_ التهاب مزمن پانکراس

_ بیماری اختلال هضم مواد غذایی حاوی گلوتن

_ فیبروز سیستیک

_ بیماری کبد کلستاز

کمبود ویتامین E می‌تواند به آسیب به عضلات و عصب ها بینجامد که به از دست دادن حس در بازوها و پاها، از دست دادن کنترل حرکات بدن، ضعف عضله و اختلالات بینایی منجر می‌شود. کمبود همچنین در میان نوزادان تازه متولد شده و نوزادان نارس که در زمان تولد وزن کمتر و میزان چربی کمتری داشته اند رایج است. نوزادان نارس در خطر ویژه ای هستند زیرا یک دستگاه گوارش نارس می‌تواند مانع جذب چربی و ویتامین E شود. کمبود ویتامین E در این نوزادان می تواند به کم خونی همولیتیک نیز بینجامد که به گلبول های قرمز خون آسیب می‌رساند.

چه زمانی نیاز به مراجعه‌ به پزشک دارید

زمانی که فردی هیچگونه سابقه ی بیماری ژنتیکی ندارد اما هر نوعی از علائم کمبود ویتامین E را تجربه می کند باید با یک پزشک صحبت کند. کمبود شدید ویتامین E در خون، می تواند نشانگر یک اختلال اصلی باشد. آزمایشات بعدی به تعیین علت و نوع درمان کمک خواهد کرد.

انواع درمان های موجود کمبود ویتامین E چیست؟

نوزادان

به نوزادان تازه متولد شده و نوزادان نارس ممکن است به واسطه‌ی یک لوله در معده مکمل ویتامین E داده شود. مکمل ویتامین E اغلب اثرگذار است. اگر لازم باشد می‌تواند به طور داخل وریدی هم انجام شود. در حالی که یک دوز می‌تواند به اندازه کافی سطح ویتامین E خون را بالا ببرد ممکن است به دوزهای دیگر نیاز باشد.

کودکان و بزرگسالان

کودکان و بزرگسالانی که کمبود ویتامین ناشی از بیماری های ارثی دارند به مکمل با دوزهای بالا ویتامین E  نیاز دارند. دریافت مکمل ها می تواند روند پیشرفت بیماری را متوقف سازد. زمانی که کمبود ویتامین زودهنگام تشخیص داده شود، این امر ممکن است از بروز علائم نورولوژیکال جلوگیری کند.

بیشتر بخوانید: ویتامین D چه فوایدی برای سلامتی دارد؟

چه مواد غذایی منبعی برای جبران کمبود ویتامین E هستند؟

تا حد زیادی احتمال کمی دارد که شخصی کمبود ویتامین E داشته باشد مگر اینکه یک بیماری مزمن اصلی داشته باشد یا یک بیماری ژنتیکی یا یک رژیم غذایی که به شدت فاقد چربی است. برای دیگران استفاده از مکمل معمولا ضروری نیست. ویتامین E در تنوع گسترده ای از مواد غذایی به وفور پیدا می‌شود. بدن نمی‌تواند آن را تولید کند بنابراین باید از رژیم غذایی یا یک مکمل به دست بیاید.

مواد غذایی حاوی ویتامین E شامل موارد زیر است:

_ روغن های گیاهی مثل

_ روغن زیتون

_ روغن سویا و ذرت

_ روغن جوانه ی گندم

_ روغن بادام زمینی

_ روغن آفتاب گردان

_ دانه ها، مغزها (بادام، گردو، پسته فندق و...)

غلات سبوس دار

_ شیر

اغلب سبزیجات شامل برگ چغندر، اسفناج، فلفل قرمز، بروکلی و آووکادو

_ دانه ی آفتاب گردان

_ شرکت های صنایع غذایی به برخی از آبمیوه ها، غلات صبحانه مارگارین و کره صبحانه ویتامینE  می افزایند. برای اطلاع از این که کدام ماده غذایی حاوی این ویتامین است به برچسب محصول دقت کنید.

آیا ویتامین E خود می‌تواند مشکل ساز و مضر باشد؟

مصرف مواد غذایی حاوی ویتامین  E آسیب رسان یا خطرناک نیست. برخی افراد به میزان زیادی مکمل مصرف می کنند به این امید یا باور که این کار آن ها را سالم نگه داشته و خطر ابتلا به بیماری های معینی را کاهش دهد. مصرف بسیار زیاد مکمل های قابل حل در چربی می تواند خطرناک باشد. فرد نباید مقادیر زیاد مکمل های ویتامین های نوع محلول در چربی مصرف کند. (شامل ویتامین های ،A ،D ،E و K)

مقادیر زیاد ویتامین E ممکن است باعث خونریزی غیر عادی (به وسیله ی کاهش قابلیت خون برای تشکیل لخته بعد از بریدگی یا آسیب دیدگی)، دردهای عضلانی، اسهال و استفراغ شود. خونریزی می‌تواند خطر سکته و مرگ زودرس را افزایش دهد.

بدن به چه مقدار از ویتامین  E نیاز دارد؟

مقداری از ویتامین E که شما روزانه نیاز دارید به سن شما بستگی دارد.

مقادیر متوسط روزانه ی توصیه شده برای مصرف در زیر به میلی گرم آورده شده است:

(مقادیر توصیه شده برای گروه های سنی مختلف)

تولد تا 6 ماهگی: 4 میلی گرم

نوزادان 7 تا 12 ماه: 5 میلی گرم

کودکان 1 تا 3 سال: 6 میلی گرم

کودکان 4 تا 8 سال: 7 میلی گرم
کودکان 9 تا 13 سال: 11 میلی گرم

نوجوانان 14 تا 18 سال: 15 میلی گرم

بزرگسالان: 15 میلی گرم

بانوان باردار: 15 میلی گرم

بانوان شیرده: 19 میلی گرم

آیا ویتامین E با داروی خاصی تداخل دارد؟

مکمل های غذایی ویتامین E می‌تواند با برخی داروها تداخل داشته باشد. ویتامین E می تواند خطر خونریزی را در افرادی که داروی رقیق کننده‌ی وارفارین مصرف می‌کنند افزایش دهد. در یک مطالعه، ویتامین E به همراه دیگر آنتی اکسیدان ها مثل ویتامین سی، سلنیوم و بتا کاروتین تاثیرات محافظت کنندگی قلب دو داروی استاتین و نیاسین با اثرگذاری بر سطح کلسترول خون را کاهش می‌دهد. استفاده از مکمل های حاوی آنتی اکسیدان در حین دوره‌ی شیمی درمانی یا پرتو درمانی می‌تواند از اثربخشی این درمان ها بکاهد.

به پزشک داروساز و دیگر متخصصان در خدمات درمان درباره‌ی هر نوع مکمل یا دارویی که مصرف می کنید اطلاع دهید. آن ها می‌توانند به شما بگویند که آیا آن مکمل های غذایی ممکن است با داروهایی تجویزی برای شما و داروهای بدون نسخه تداخل یا ارتباط داشته باشند یا خیر. همچنین، درباره‌ی احتمال تداخل داروها  با چگونگی جذب، استفاده و تجزیه مواد مغذی در بدن به شما اطلاعات خواهند داد.

تاثیر رژیم غذایی سالم و غنی

طبق توصیه‌ی متخصصان افراد باید بیشتر مواد مغذی مورد نیاز برای بدن خود را از مواد غذایی حاوی مواد معدنی، ویتامین ها، فیبر و دیگر موادی که برای سلامتی مفید هستند دریافت کنند. در بعضی موارد، غذاهای غنی شده با مکمل های غذایی ممکن است مواد مغذی که به نوعی کمتر از میزان توصیه شده مصرف می‌شود را برای شما فراهم کنند. فرد باید پزشک را در جریان تمام مکمل ها و ویتامین هایی که به طور مرتب مصرف می‌کند قرار دهد. همواره توجه داشته باشید که دوز تعیین شده‌ی مکمل ها را افزایش ندهید مگر توسط پزشک تجویز شده باشد.

همان گونه که ذکر شد، زمانی که یک فرد بزرگسال کمبود ویتامین E دارد یک بیماری مزمن یا ژنتیکی احتمالا مسئول این کمبود است. فرد بیمار باید در جست و جوی درمان از متخصصین و کارشناسان تغذیه باشد که تجربه درمان بیماری را داشته اند. زمانی که رژیم غذایی به شدت فاقد چربی باشد مسئولیت کمبود ویتامین را دارد که می‌تواند به وسیله ی اضافه کردن چربی به رژيم غذایی مرتفع شود. مصرف مکمل های ویتامین E برای توقف پیشرفت بیماری و پیشگیری از بیماری های ناشی از آن لازم است. در صورت تشخیص سریع، به موقع و معالجه مستمر چشم انداز بهبودی مثبت است. نتایج تحقیق ها و شواهد موجود درباره ی تاثیرات این ویتامین بر بدن نشان داده است که ارتباطی بین مصرف مکمل های ویتامین E و کاهش ریسک ابتلا به سرطان ها، بیماری های قلبی، جلوگیری از کاهش عملکرد ذهن  و بیماری آلزایمر وجود نداشته است.

تحقیقات درباره‌ی مکمل ویتامین E، سمی بودن و مقادیر بی خطر آن همچنان ادامه دارد. سخن پایانی این است که مطالب بالا نمی‌تواند جایگزین نظر پزشک شما باشد. توصیه‌ی ما این است که با پزشک، کارشناس مواد غذایی و داروساز درباره ی استفاده از مکمل های غذایی و آن چه که برای وضعیت سلامتی شما به طور کلی بهتر است مشورت کنید.