منتشر کننده
دیابت شرایطی است که توانایی بدن را برای پردازش گلوکز خون، که به عنوان قند خون شناخته می‌شود، مختل می‌کند. بدون مدیریت مداوم و دقیق، دیابت می‌تواند منجر به افزایش قند در خون شود، که می‌تواند خطر عوارضهای خطرناکی از جمله سکته مغزی و بیماری‌های قلبی را افزایش دهد. انواع مختلفی از دیابت می‌تواند رخ دهد و مدیریت این بیماری بستگی به نوع آن دارد. همه اشکال دیابت ناشی از اضافه وزن یا داشتن سبک زندگی غیرفعال نیست. در حقیقت، برخی از زمان کودکی مبتلا هستند.
انواع دیابت
سه نوع عمده دیابت می توانند ایجاد شوند: نوع 1، نوع 2 و دیابت حاملگی.
- دیابت نوع 1: که به عنوان دیابت نوجوانان نیز شناخته می‌شود، این نوع زمانی اتفاق می‌افتد که بدن نتواند انسولین تولید کند. افراد مبتلا به دیابت نوع 1وابسته به انسولین هستند، به این معنی که برای زنده ماندن باید روزانه انسولین مصنوعی مصرف کنند. انسولین به گلوکز موجود در مواد غذایی فرد اجازه می‌دهد تا به سلول های بدن دسترسی پیدا کند تا انرژی لازم فراهم شود.
- دیابت نوع 2: دیابت نوع 2 بر نحوه استفاده بدن از انسولین تأثیر می‌گذارد. در حالی که بدن هنوز انسولین درست می‌کند، برخلاف نوع 1، سلول‌های بدن به میزان قبل به آن پاسخ نمی‌دهند. طبق اعلام موسسه ملی دیابت و گوارش و بیماری های کلیوی، این رایج ترین نوع دیابت است و ارتباطات قوی با چاقی دارد.
- دیابت حاملگی: این نوع در زنان در دوران بارداری اتفاق می‌افتد، زمانی که بدن می‌تواند نسبت به انسولین کمتر حساس شود. دیابت حاملگی در همه خانم‌ها بروز نمی‌کند و معمولاً پس از زایمان برطرف می‌شود.
انواع کمتر رایج دیابت شامل دیابت مونوژنیک و دیابت مرتبط با سیستیک فیبروزیس است.
بیشتر بخوانید: قند خون بالا چه تاثیری بر سلامت افراد دارد
پیش دیابت
پزشکان زمانی به بعضی از افراد به عنوان مبتلا به پیش دیابت یا دیابت مرزی اشاره می‌كنند كه معمولاً قند خون بین 100 تا 125 میلی‌گرم در دسی‌لیتر باشد. میزان قند خون طبیعی بین 70 تا 99 میلی‌گرم در دسی لیتر است، در حالی که فرد مبتلا به دیابت، قند خون ناشتا بالاتر از 126 میلی‌گرم در دسی‌لیتر دارد. سطح پیش دیابت به این معنی است که قند خون بالاتر از حد معمول است اما نه به حدی که دیابت را ایجاد کند. با این حال، افراد مبتلا به پیش دیابت در معرض خطر ابتلا به دیابت نوع 2 هستند، اگرچه معمولاً علائم دیابت کامل را تجربه نمی‌کنند. فاکتورهای خطر ابتلا به پیش دیابت و دیابت نوع 2 مشابه هستند. آن ها شامل موارد زیر هستند:
- اضافه وزن داشتن
- داشتن سابقه خانوادگی دیابت
- داشتن سطح کلسترول HDL پایین‌تر از 40 میلی‌گرم در دسی‌لیتر و یا 50 میلی گرم در دسی‌لیتر
- داشتن سابقه فشار خون بالا
- داشتن دیابت حاملگی یا به دنیا آوردن کودکی با وزن بیش از 9 پوند
- داشتن سابقه سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS)
- از نژاد آفریقایی-آمریکایی، بومی آمریکایی، آمریکای لاتین یا جزایر آسیا و اقیانوسیه بودن
- داشتن سن بیش از 45 سال
- داشتن سبک زندگی بی تحرک
اگر پزشک تشخیص دهد که فرد به پیش دیابت مبتلا است، توصیه می‌کند که فرد تغییرات سالمی ایجاد کند که به طور ایده‌آل می‌تواند پیشرفت به دیابت نوع 2 را متوقف کند. کاهش وزن و داشتن رژیم غذایی سالم‌تر اغلب می‌تواند به پیشگیری از بیماری کمک کند. پزشکان علت دقیق ابتلا به دیابت نوع 1 را نمی‌دانند. دیابت نوع 2، که به عنوان مقاومت به انسولین نیز شناخته می‌شود، دلایل واضح تری دارد.
نکات مربوط به ورزش و رژیم غذایی در دیابت
اگر پزشک یک فرد را مبتلا به دیابت نوع 2 تشخیص دهد، اغلب توصیه می‌کند برای حمایت از کاهش وزن و سلامت کلی، تغییراتی در شیوه زندگی خود ایجاد کند. پزشک ممکن است فرد مبتلا به دیابت یا پیش دیابت را به متخصص تغذیه ارجاع دهد. یک متخصص می‌تواند به یک فرد مبتلا به دیابت کمک کند تا یک شیوه زندگی سالم و متعادل داشته باشد و شرایط را مدیریت کند. اقداماتی که فرد می‌تواند برای پذیرش سبک زندگی با دیابت انجام دهد شامل موارد زیر است:
- خوردن یک رژیم غذایی حاوی غذاهای تازه و مغذی، از جمله غلات سبوس‌دار، میوه‌ها، سبزیجات، پروتئین های بدون چربی، لبنیات کم چربی و منابع چربی سالم مانند آجیل.
- پرهیز از غذاهای پر از قند، از جمله سودا شیرین، غذاهای سرخ شده و دسرهای با قند بالا.
- خودداری از نوشیدن مقادیر زیاد الکل یا مصرف آن در حد کمتر از یک نوشیدنی در روز برای زنان یا دو نوشیدنی در روز برای آقایان.
- حداقل 5 روز در هفته، به مدت حداقل 30 دقیقه در روز ورزش کنید، مانند پیاده روی، ایروبیک، دوچرخه سواری یا شنا.
- علائم قند خون پایین هنگام ورزش را بشناسید، از جمله سرگیجه، گیجی، ضعف و تعریق زیاد.
افراد همچنین می‌توانند برای کاهش شاخص توده بدنی خود (BMI) قدم بردارند، که می‌تواند به برخی از افراد مبتلا به دیابت نوع 2 کمک کند که بدون دارو شرایط را مدیریت کنند. اهداف کاهش وزن آهسته و پایدار به احتمال زیاد به فرد کمک می‌کند تا مزایای بلند مدت را حفظ کند.
بیشتر بخوانید: دیابت را بهتر بشناسیم
استفاده از انسولین در دیابت
افراد مبتلا به دیابت نوع 1 و برخی از افراد مبتلا به دیابت نوع 2 ممکن است نیاز به تزریق یا استنشاق انسولین داشته باشند تا قند خونشان بیش از حد بالا نرود. انواع مختلف انسولین موجود است و بیشتر آنها با توجه به میزان ماندگاری اثر آنها گروه بندی می‌شوند. انسولین‌ها با فعالیت سریع، منظم، متوسط و طولانی وجود دارند. شخص معمولاً سطح قند خون خود را با استفاده از یک انگشت بررسی می‌کند. این روش برای بررسی میزان قند خون شامل استفاده از یک دستگاه مخصوص و قابل حمل به نام گلوکومتر است. فرد مبتلا به دیابت نوع 1 از خواندن سطح قند خون خود برای تعیین میزان انسولین مورد نیاز استفاده می‌کند.
چه میزانی از آن بسیار زیاد است؟
انسولین به افراد مبتلا به دیابت کمک می‌کند تا به سبک زندگی فعال زندگی کنند. با این حال، می تواند به عوارض جانبی جدی منجر شود، به خصوص اگر فردی آن را بیش از حد مصرف کند. انسولین زیاد می‌تواند باعث هیپوگلیسمی یا قند خون بسیار کم شود و منجر به حالت تهوع، تعریق و لرزش شود. ضروری است که افراد میزان انسولین را با دقت اندازه گیری کنند و رژیم غذایی مداومی بخورند که میزان قند خون را تا حد ممکن متعادل می‌کند.
سایر داروها
علاوه بر انسولین، انواع دیگری از دارو نیز موجود است که می تواند به فرد در مدیریت شرایط خود کمک کند. برای دیابت نوع 2، پزشک ممکن است متفورمین را به صورت قرص یا مایع تجویز کند. ای دارو به کاهش قند خون و افزایش اثرگذاری انسولین کمک می‌کند. آگونیست‌های گیرنده GLP-1 به صورت افزایش مقدار انسولینی که بدن تولید می‌کند و کاهش میزان گلوکز وارد شده به جریان خون عمل می‌کنند. مهارکننده‌های SLGT2 نوع جدیدی از داروهای کاهش سطح قند خون هستند. آن ها جداگانه از انسولین کار می‌کنند و ممکن است برای افرادی که آماده استفاده از انسولین نیستند مفید باشد.
نکات مربوط به نظارت شخصی در دیابت
نظارت شخصی بر سطح قند خون برای مدیریت موثر دیابت، کمک به تنظیم برنامه‌ریزی وعده های غذایی، فعالیت بدنی و زمان مصرف دارو از جمله انسولین، بسیار مهم است. اگرچه دستگاههای خود نظارتی گلوکز خون (SMBG) متنوع هستند؛ آنها به طور کلی شامل یک وسیله اندازهگیری، نوار تست برای خواندن و وسیله ای تیز برای خراش پوست (لانست) برای بدست آوردن مقدار کمی خون هستند. با این حال، اقدامات احتیاطی و مراحل زیر برای بسیاری از دستگاههای موجود در بازار اعمال می‌شود:
- اطمینان حاصل کنید که هر دو دست شما قبل از تماس با نوارهای تست یا وسیله اندازهگیری تمیز و خشک هستند.
- یک لانست کوچک و باریک برای حداکثر راحتی انتخاب کنید.
- بیش از یکبار از یک نوار تست استفاده نکنید و آنها را در قوطی اصلی خود نگه دارید تا از هرگونه تغییر رطوبت خارجی نتیجه جلوگیری شود.
- بسیاری از وسیله‌های اندازهگیری فقط به یک قطره خون برای بررسی نیاز دارند.
- از سمت کناره انگشت خون بگیرید، زیرا باعث درد کمتری می‌شود. ممکن است استفاده از انگشت میانی، انگشت حلقه و انگشت کوچک راحت تر باشد.
- درب قوطی ها را بعد از آزمایش بسته نگه دارید.
- همیشه تاریخ انقضا را بررسی کنید.
- وسیله اندازهگیری و نوارها را در محلی خشک و خنک نگه داری کنید.
عوارض دیابت
در حالی که دیابت خودش قابل کنترل است، عوارض آن می‌تواند به شدت بر زندگی روزمره تأثیر بگذارد و در صورت عدم درمان سریع ممکن است کشنده باشد. عوارض دیابت شامل موارد زیر است:
- بیماری‌های دندان و لثه
- مشکلات چشم و کاهش بینایی
- مشکلات پا، از جمله بی حسی و منجر به زخم و جراحات و بریدگی‌های درمان نشده می‌شود.
- بیماری قلبی
- آسیب عصبی مانند نوروپاتی دیابتی
- سکته مغزی
- بیماری کلیوی
پرسش:
اگر شرایط پیش دیابت باعث هیچ علامتی نشود، چگونه من متوجه شوم که به آن مبتلا هستم و برای بازگشت شرایط اقدام کنم؟
پاسخ:
به طور کلی، افرادی که در معرض خطر دیابت هستند، اغلب در مطب پزشک معاینه و غربالگری می‌شوند. فاکتورهای خطر در بالا ذکر شده است و گروه های مختلف توصیه‌های کمی متفاوت در مورد زمان و تعداد غربالگری نیاز خواهند داشت. بیشتر اوقات، ما از آزمایشی به نام هموگلوبین A1C استفاده می‌کنیم که به ما می‌گوید چگونه قندهای خود را طی 3 ماه گذشته کنترل کرده‌اید. این آزمایش همچنین می‌تواند به پزشک معالج شما بگویید که احتمالاً در آینده نزدیک به دیابت مبتلا خواهید شد یا خیر. هرچه این میزان بالاتر باشد، احتمال آن نیز بیشتر است. اقدامات اصلی برای بازگشت از شرایط پیش دیابت همان مواردی است که در بالا درباره آنها صحبت کردیم؛ کاهش وزن در صورت اضافه وزن، ورزش منظم و خوردن یک رژیم غذایی متعادل.
