منتشر کننده
چاقی یک بیماری پیچیده در اثر تجمع بیش از حد چربی مضر در بدن است. چاقی فقط یک نگرانی برای زیبایی اندام شما نیست، بلکه در واقع یک مشکل پزشکی است که خطر ابتلا به سایر بیماری ها و مشکلات سلامتی مانند بیماری های قلبی، دیابت، فشار خون بالا و برخی سرطان ها را افزایش می‌دهد. همچنین باعث ایجاد تغییرات پیچیده در هورمون ها و متابولیسم می‌شود و التهاب در بدن را افزایش می دهد. دلایل زیادی وجود دارد که برخی از افراد در پیشگیری از چاقی مشکل دارند. معمولاً چاقی ناشی از ترکیبی از عوامل ارثی با محیط و رژیم غذایی شخصی و انجام ورزش است. خبر خوب این است که حتی کاهش وزن متوسط نیز می‌تواند مشکلات سلامتی مرتبط با چاقی را بهبود بخشد و یا از آن جلوگیری کند. تغییرات رژیم غذایی، افزایش فعالیت بدنی و تغییر رفتار می‌تواند به شما در کاهش وزن کمک کند. داروهای تجویز شده و روش های کاهش وزن گزینه های دیگری برای درمان چاقی هستند.
علائم چاقی
چاقی زمانی تشخیص داده می شود که شاخص توده بدنی شما (BMI) 30 و یا بیشتر باشد. برای تعیین شاخص توده بدنی، وزن خود را بر حسب کیلوگرم بر مجذور قد خود بر حسب متر مربع تقسیم کنید. اگر BMI شما کمتر از 18.5 است، کم وزن به حساب می آیید. بین 18.5 تا 24.9 نرمال هستید و از 25 تا 29.9 اضافه وزن دارید. در صورت داشتن BMI 30 یا بیشتر، چاق به حساب می آیید. برای بیشتر افراد، BMI تخمین معقولی از میزان چربی بدن ارائه می‌دهد. با این حال، BMI به طور مستقیم میزان چربی بدن را اندازه گیری نمی کند. بنابراین برخی از افراد مانند ورزشکاران عضلانی، ممکن است BMI 30 یا بیشتر داشته باشند حتی اگر چربی اضافی بدن ندارند.
بیشتر بخوانید: ژن‌های چاقی به گفته‌ی دانشمندان
چه زمانی به پزشک مراجعه کنید
اگر نگران مشکلات سلامتی مرتبط با وزن خود هستید، از پزشک خود در مورد مدیریت چاقی سؤال کنید. شما و پزشک می‌توانید خطرات سلامتی را ارزیابی کرده و در مورد گزینه های کاهش وزن صحبت کنید.
علل چاقی
اگرچه بر وزن هر فرد تحت تاثیر اثرات ژنتیکی، رفتاری، متابولیکی و هورمونی است، اما چاقی وقتی اتفاق می افتد که کالری بیشتری نسبت به سوخت و ساز بدن در اثر ورزش و فعالیت های روزمره دریافت کنید. حال بدن شما این کالری اضافی را به عنوان چربی ذخیره می‌کند. بیشتر رژیم های غذایی آمریکایی کالری بسیار زیادی دارند، زیرا غالباً از غذاهای فست فود و نوشیدنی های پر کالری استفاده می‌کنند. افراد مبتلا به چاقی ممکن است کالری بیشتری را قبل از احساس سیری کامل دریافت کنند، زودتر احساس گرسنگی کنند و یا به دلیل استرس یا اضطراب بیشتر بخورند.
خطرات چاقی برای سلامتی
داشتن یک فاکتور خطر مانند چاقی به این معنی نیست که شما مشکلات سلامتی اشاره شده در ذیل را ایجاد خواهید کرد. اما در هر صورت چاقی باعث افزایش شانس شما در ایجاد یک یا چند مورد از خطرات چاقی خواهد شد. در اینجا 10 خطر چاقی برای سلامتی و کارهایی که می‌توانید برای پیشگیری یا مدیریت آن ها انجام دهید، برای افزایش آگاهی شما وجود دارد.
1. دیابت نوع 2
دیابت نوع 2 زمانی رخ می‌دهد که قند خون شما بالاتر از حد طبیعی باشد. با گذشت زمان، این بیماری می‌تواند منجر به سایر مشکلات سلامتی، مانند بیماری های قلبی، آسیب عصبی، سکته مغزی، بیماری کلیوی و مشکلات بینایی شود. اگر چاق هستید، از دست دادن فقط 5 تا 7 درصد از وزن بدن و ورزش منظم و متعادلممکن است از ابتلا به دیابت نوع 2 جلوگیری کند و یا آن را به تأخیر بیاندازد.
2. بیماری قلبی
بیماری قلبی در افراد چاق شیوع بیشتری دارد. با گذشت زمان، رسوبات چربی ممکن است در شریانهایی که جربان خون در قلب را با تأمین می‌کنند جمع شود. افراد مبتلا به چاقی معمولا دارای فشار خون، کلسترول لیپوپروتئین با چگالی کم (LDL)، تری گلیسیرید و قند خون بالاتر از حد طبیعی هستند که همگی در بروز بیماری های قلبی نقش دارند. شریان هایی که در اثر رسوب گذاری باریک می‌شوند می‌توانند منجر به حمله قلبی شوند و لخته شدن خون در شریان های باریک می‌تواند منجر به سکته مغزی شود.
بیشتر بخوانید: علل و علائم بیماری قلبی
3. سکته مغزی
سکته مغزی و بیماری های قلبی فاکتورهای خطر مشابه بسیاری دارند. سکته مغزی هنگام قطع جریان خون از مغز رخ می‌دهد. سکته مغزی می‌تواند باعث آسیب به بافت مغز شود و منجر به طیف وسیعی از ناتوانی ها از جمله اختلال در گفتار و زبان، ضعف عضلات و تغییر در مهارت های تفکر و استدلال شود. در یک بررسی از 25 مطالعه در سال 2010 با تقریبا 2.3 میلیون شرکت کننده، مشخص شد که چاقی 64 درصد خطر سکته مغزی را افزایش داده است.
4. آپنه خواب
آپنه خواب نوعی اختلال است که در آن ممکن است لحظه به لحظه نفس کشیدن فرد در هنگام خواب متوقف شود. افرادی که اضافه وزن دارند و با چاقی زندگی می‌کنند بیشتر در معرض خطر ابتلا به آپنه خواب هستند. این امر به این دلیل است که چربی بیشتری در گردن آن ها ذخیره می‌شود و باعث می‌شود که مجاری هوایی کوچک شود. راه هوایی کوچکتر می‌تواند باعث خروپف و مشکل در تنفس شبانه شود. کاهش وزن می‌تواند به کاهش میزان چربی در گردن و کاهش خطر ابتلا به آپنه خواب کمک کند.
5. فشار خون بالا
بافت اضافی چربی در بدن نیاز به اکسیژن و مواد مغذی بیشتری دارد. رگ های خونی شما باید خون بیشتری را به بافت چربی اضافی منتقل کنند. این به این معنی است که قلب شما باید برای پمپ کردن خون در سراسر بدن سخت تر و بیشتر کار کند. افزایش میزان گردش خون فشار بیشتری به دیواره شریان های شما وارد می کند. به این فشار اضافه شده فشار خون بالا گفته می‌شود. با گذشت زمان، فشار خون بالا می‌تواند به قلب و عروق شما آسیب برساند.
6. بیماری کبدی
افراد مبتلا به چاقی می‌توانند نوعی از بیماری کبدی ایجاد کنند که به بیماری کبد چرب یا استئاتوهپاتیت غیر الکلی (NASH) معروف است. این بیماری زمانی اتفاق می‌افتد که چربی اضافی در کبد تجمع پیدا کند. چربی اضافی می‌تواند به کبد صدمه بزند یا باعث رشد بافت اسکار شود که به سیروز کبدی معروف است. بیماری کبد چرب معمولاً هیچ علائمی ندارد، اما در نهایت می‌تواند منجر به نارسایی کبد شود. تنها راه برای مدیریت این بیماری کاهش وزن، ورزش و اجتناب از نوشیدن الکل است.
7. بیماری کیسه صفرا
کیسه صفرا مسئول ذخیره ماده ای به نام صفرا و انتقال آن به روده کوچک هنگام هضم است. صفرا به شما در هضم چربی ها کمک می‌کند. چاقی خطر ابتلا به سنگ های صفراوی را افزایش می‌دهد. سنگ صفرا وقتی تشکیل می‌شود که صفرا در کیسه صفرا جمع و سخت می‌شود. افراد مبتلا به چاقی ممکن است کلسترول بیشتری در صفرا داشته باشند یا کیسه صفرا بزرگی داشته باشند که به خوبی کار نکنند و این می‌تواند منجر به سنگ کیسه صفرا شود. سنگ کیسه صفرا می‌تواند دردناک باشد و نیاز به جراحی دارد. خوردن یک رژیم غذایی پر فیبر و چربی های سالم ممکن است به جلوگیری از سنگ صفرا کمک کند. اجتناب از خوردن برنج سفید، نان و ماکارونی زیاد نیز می تواند کمک کند.
8. سرطان های خاص
از آنجایی که سرطان یک بیماری منفرد نیست، ارتباط بین چاقی و سرطان مانند بیماری های دیگر مثل بیماری های قلبی و سکته مغزی کاملا روشن نیست. با این وجود چاقی می تواند خطر ابتلا به برخی از سرطان های خاص از جمله سرطان سینه، روده بزرگ، کیسه صفرا، لوزالمعده، کلیه و پروستات و همچنین سرطان رحم، دهانه رحم، آندومتر و تخمدان را افزایش دهد. در یک مطالعه مبتنی بر جمعیت، یک منبع معتبر تخمین زده است که حدود 28000 مورد جدید سرطان در مردان و 72000 مورد در زنان در سال 2012 با اضافه وزن یا چاقی در ایالات متحده همراه و مرتبط بوده است.
9. عوارض بارداری
خانم های بارداری که اضافه وزن دارند یا چاق هستند، بیشتر در معرض مقاومت به انسولین، قند خون و فشار خون بالا هستند. این امرمی تواند خطر عوارض در دوران بارداری و زایمان را افزایش دهد، از جمله:
- دیابت بارداری
- پره اکلامپسی (اختلالات فشار خون بالا در بارداری)
- نیاز به سزارین
- لخته شدن خون
- خونریزی شدیدتر از حد نرمال پس از زایمان
- تولد زودرس نوزاد
- سقط جنین
- مرده زایی
- نقص مغز و نخاع
در طی یک مطالعه، بیش از 60 درصد زنان با BMI 40 یا بیشتر هنگام بارداری، یکی از این عوارض را تجربه کردند. اگر اضافه وزن دارید یا چاق هستید و به فکر بچه دار شدن هستید، باید اجرای یک برنامه مدیریت و کاهش وزن را شروع کنید تا از خطرات سلامتی فوق در امان باشید. در مورد فعالیت بدنی که با خیال راحت در دوران بارداری می توانید انجام دهید با پزشک خود صحبت کنید.
10. افسردگی
بسیاری از افراد چاق افسردگی را تجربه می‌کنند. برخی از مطالعات، ارتباط جدی بین چاقی و اختلال افسردگی یافته اند. افراد مبتلا به چاقی ممکن است اغلب براساس سایز بدنشان تبعیض و منفرد بودن را تجربه کنند. با گذشت زمان، این مساله می‌تواند به احساس غم و اندوه یا عدم اعتماد به نفس منجر شود. امروزه بسیاری از گروه های مدافع، در تلاش هستند تا این تبعیض را از بین ببرند.
چگونه خطرات چاقی برای سلامتی را کاهش دهیم
از دست دادن حداقل 5 درصد از وزن بدن می‌تواند خطر ابتلا به چندین مورد از این مشکلات سلامتی از جمله بیماری های قلبی و دیابت نوع 2 را کاهش دهد. ترکیبی از رژیم و ورزش می‌تواند به شما در کاهش وزن تدریجی به مرور زمان کمک کند. نیازی به ایجاد تغییرات چشمگیر در سبک زندگی شما نیست. نکته اصلی سازگاری و ادامه انتخاب های سالم است. برای ورزش، حداقل 150 دقیقه در هفته فعالیت هوازی متوسط انجام دهید. این می‌تواند شامل یک پیاده روی سریع باشد، فقط 30 دقیقه پیاده روی در روز به شما در رسیدن به این هدف کمک می‌کند. پس از قطع کردن آن، سعی کنید تمرین خود را تا 300 دقیقه در هفته افزایش دهید. همچنین، سعی کنید حداقل دو بار در هفته فعالیت های کششی را در روال خود بگنجانید. چندین راه برای تغذیه سالم تر شامل موارد زیر است:
- نیمی از بشقاب خود را با سبزیجات پر کنید.
- دانه های تصفیه شده مانند نان سفید، ماکارونی و برنج را با دانه های کامل مانند نان گندم سبوس دار، برنج قهوه ای و جو دوسر جایگزین کنید.
- از منابع پروتئین بدون چربی مانند مرغ بدون چربی، غذاهای دریایی، لوبیا و سویا استفاده کنید.
- غذاهای سرخ شده، غذاهای سریع و میان وعده های شیرین را حذف کنید.
- از نوشیدن نوشیدنی های شیرین مانند نوشابه و آب میوه خودداری کنید.
- از نوشیدن الکل خودداری کنید.
از پزشک خود بپرسید که آیا شما کاندید خوبی برای جراحی کاهش وزن یا مصرف داروهای چربی سوز هستید یا خیر. این روش های درمانی می‌توانند به شما در کاهش وزن سریعتر کمک کنند، اما هنوز هم نیاز به تعهد به تغییرات سبک زندگی فوق دارند.
طب مکمل و جایگزین در درمان چاقی
امروزه مکمل های دارویی بیشماری در دسترس هستند که قول کمک به شما در کاهش وزن سریع می دهند. اثربخشی، به ویژه اثربخشی بلند مدت و ایمنی این محصولات غالباً مورد تردید است. اینها شامل داروهای گیاهی، ویتامین ها و مواد معدنی هستند که همگی مورد توجه سازمان غذا و دارو هستند. با این حال، برخی از این مکمل ها، از جمله محصولاتی که با عنوان طبیعی شناخته شده اند، دارای اثرات داروئی هستند که می‌توانند برای شما خطرناک باشند. حتی برخی از ویتامین ها و مواد معدنی می‌توانند با مصرف مقادیر بیش از حد باعث ایجاد مشکلاتی شوند. حتی ممکن است استاندارد نباشد و باعث عوارض جانبی غیرقابل پیش بینی شوند. این مکمل ها همچنین می‌توانند باعث ایجاد تداخلات خطرناک با داروهای نسخه ای که مصرف می‌کنید شوند. بنابراین قبل از مصرف آن ها با پزشک خود حتما مشورت کنید. اما درمان هایی مانند طب سوزنی، مراقبه ذهن و یوگا؛ ایمن هستند و ممکن است مکمل سایر درمان های چاقی باشد. با این حال، در مورد این روش های درمانی در کاهش وزن به خوبی مطالعه نشده است. در صورتی که علاقه دارید یک روش درمانی روانی به معالجه خود اضافه کنید، با پزشک خود مشورت کنید.
منبع:
