منتشر کننده
لبو یا در اصل چغندر قرمز یکی از سبزیجات خوشمزه و محبوب از خانواده اسفناج است که دارای ریشه غده ای و برگ های پهن و درشت است. امروزه در طبیعت می‌توان چغندر را به رنگ های قرمز، سفید وحتی طلایی یافت و می توان آن را به صورت پخته یا خام مصرف کرد. لبو داری طبعی معتدل است. لبو یا چغندر قرمز از خانواده چغندر قند است اما چغندر قند دارای رنگ سفید است و معمولا برای تولید قند بکار می‌رود. لبو به دلیل داشتن محتوای غیر آلی نیترات دارای خواص بیشماری است. لبوها به صورت پخته شده یا ترشی خوشمزه تر هستند. برگ های پهن این گیاه نیز به برگ چغندر شناخته می‌شوند و مصرف خوراکی دارند و در بعضی غذاها از آن‌ها استفاده می‌کنیم.
مواد مغذی موجود در لبو
لبو دارای 78 درصد آب، 8 درصد کربوهیدرات و 2 تا 3 درصد فیبر است. 136 گرم لبوی پخته شده دارای 60 گرم کالری می باشد در حالی ک 100 گرم لبوی پخته نشده (خام) دارای 43 کیلوگرم کالری، 9.6 گرم کربوهیدرات، 88 درصد آب، 1.6 گرم پروتئین، 6.8 گرم قند، 2.8 درصد فیبر، 0.2 درصد چربی می باشد. لبو منبعی سرشار از منگنز و فولات، ریبوفلاوین، تیامین، ویتامین B6، کولین، پانوتنیک اسید، منیزیم، بتایین، پتاسیم، فسفر، مس، روی و سلنیوم می‌باشد.
کربوهیدرات موجود در لبو
لبوی پخته شده یا خام دارای حدود 8 تا 10 درصد کربوهیدرات است. 70 تا 80 درصد کربوهیدرات های موجود در لبوی خام یا پخته شده از قندهای ساده ای مانند فروکتوز و گلوکز ساخته شده اند. لبو منبع سرشار از کربوهیدرات های زنجیره کوتاه یا فروکتان است. بعضی از افراد توانایی هضم این کربوهیدرات های زنجیره کوتاه را ندارند و در دستگاه گوارش آن‌ها موجب ناراحتی و علائم بد گوارشی می‌شوند. شاخص گلیسمی موجود در لبو 61 می‌باشد این میزان در حد متوسط به حساب می آید. شاخص گلیسمی می‌تواند میزان افزایش فشار خون را بعد از خوردن غذا نشان دهد. در حقیقت اندازه گلیسمی لبو 5 است که این مقدار بسیار پایین است، در نتیجه لبو تاثیر زیادی بر افزایش یا کاهش قند خون ندارد.
فیبر موجود در لبو
لبو منبع غنی از فیبر است که می تواند حدود 2 تا 3 گرم فیبر مورد نیاز بدن را در هر 100 گرم لبوی خام در هر وعده، تامین کند. غذاهای دارای فیبر به عنوان یک رژیم غذایی سالم به شمار می‌روند و در کاهش خطر ابتلا به بیماری های خطرناک نقش مهمی بر عهده دارند.
مواد معدنی و ویتامین های موجود در لبو
لبوها منبع غنی از انواع مواد معدنی و ویتامین ها می‌باشند. فولات یا ویتامین B9 یکی از ویتامین های ضروری بدن است که در رشد طبیعی بافت ها در بدن و عملکرد سلولی نقش بسیار مهم و حیاتی ایفا می‌کند. این ویتامین برای زنان باردار بسیار ضروری و مهم بشمار می‌رود. پتاسیم رژیم غذایی ک سرشار از پتاسیم باشد می‌تواند به کاهش فشار خون و در نتیجه سلامت قلب کمک کند. منگنز یکی از عناطر ضروری بدن که در غلات،سبزیجات و میوه ها یافت می‌شود. ویتامین C که یک آنتی اکسیدان بسیار قوی است و در سلامت پوست و تنظیم عملکرد سلولی نقش مهمی ایفا می‌کند.
سایر ترکیبات گیاهی موجود در لبو
لبو دارای ترکیبات گیاهی متعددی است که برای سلامت بدن ضروری اند. ترکیبات گیاهی اصلی در لبو عبارتند از:
بتانین این ترکیب گیاهی عامل اصلی رنگ قرمز لبو است. تحقیقات نشان داده اند که این ترکیب فواید و خاصیت های مختلفی در سلامت بدن دارد.
نیترات غیرعالی این ترکیب به میزان زیادی در سبزیجات، لبو و آب لبو و در کل سبزی های برگدار وجود دارد. نیترات های غیر عالی در بدن به اکسید نیتریک تبدیل می‌شوند و دارای عملکرد های مهمی هستند.
بیشتر بخوانید: در باره بیماری تالاسمی چه می‌دانید؟
نیترات های غیر عالی موجود در لبو
نیترات ها، اسید نیتریک و نیتریت ها ترکیبات نیتراتی غیرعالی موجود در لبو هستند. تحقیقات نشان داده اند که لبو و آب لبو دارای درصد زیادی از نیترات های غیرعالی هستند. بعضی متخصصان تغذیه بر این باوراند که این نیترات ها سرطان زا هستند و برای سلامتی انسان ها خطرناک اند اما برخی دیگر از متخصصان تغذیه بر این باوراند که این خطر صرفا در مورد نیترات های موجود در غذاهای فست فود صدق می کند. بیشتر نیترات های غذایی در حدود 90 تا 80 درصد در سبزیجات و میوه ها وجود دارد. نیترات های غذایی همچنین از افزودنی های خوراکی، محصولات شیرینی پزی، غلات و غذاهای فراوری شده به دست می آید. تحقیقات نشان داده اند که نیتریت و نیترات های غذایی می‌توانند تاثیر شگرفی بر سلامتی بدن داشته باشند تاثیراتی مانند کاهش خطر مبتلا شدن به بیماری های خطرناک و کاهش فشار خون داشته باشد.
ویتامین C موجود در لبو
لبو وحتی آب لبو منبعی سرشار از ویتامین C است. ویتامین C ک یک آنتی اکسیدان قوی است به حفظ سلولی و تقویت سیستم ایمنی بدن کمک می‌کند و سلول ها را از آسیب سلولی ناشی از فعالیت های رادیکال های آزاد محافظت می‌کند. همچنین موجب تولید کلاژن می‌شود و در نتیجه به ترمیم بافت ها حفظ شادابی پوست و جذب آهن در خون کمک می‌کند.
بیشتر بخوانید: بررسی ویتامین C و تاثیرات آن در بدن
فولات موجود در لبو
فولات یا همان ویتامین B9 موجود در لبو می‌تواند از بروز مشکلات در سیستم عصبی نخاعی برای مثال شکاف مهره ها که به صورت مادر زادی ایجاد می‌شود و آنانسفالی، جلو گیری کند. این ویتامین همچنین می‌تواند خطر احتمالی تولد نوزاد به صورت نارس را کاهش دهد. بنابراین مصرف فولات برای زنان باردار اکیداً توصیه می‌شود. با اضافه کردن لبو به رژیم غذایتان می‌توانید درصد مشخصی از فولات را روزانه دریافت کنید.
خواص و فواید لبو برای بدن
تحقیقات اخیر نشان می دهند که لبو وحتی آب آن می‌تواند موجب کاهش فشار خون و بهبود عملکرد قلب شود و عملکرد ورزشکاران را بهبود بخشد. لبوها دارای چندین مواد مغذی ضروری بدن ازجمله پنج ویتامین مهم کلسیم آهن پتاسیم و پروتئین است. اما ممکن است علاوه بر خواص و فواید بیشمار، در برخی افراد عوارض جانبی نیز داشته باشد.
بیشتر بخوانید: ویتامین B12 رو میشناسی و با خواص و فوایدش آشنایی داری؟
تاثیر لبو بر کاهش فشار خون
فشار خون بالا می‌تواند سلامت قلب و رگ ها را به خطر اندازد. علاوه بر این می‌تواند موجب ابتلا به بیماری های قلبی و سکته و حتی مرگ زود رس شود. مصرف سبزیجات و میوه های غنی از نیترات های غیر آلی می‌تواند از طریق افزایش تولید اکسید نیتریک، موجب کاهش فشار خون و در نتیجه کاهش ابتلا به بیماری های قلبی شود. در سال 2015 در پژوهشی اثر نوشیدن آب لبو را بر روی 68 نفر با فشار خون بالا را مشاهده کردند. این پژوهش نشان داد که آب لبو اثر کاهنده بر فشار خونه تمامی این افراد داشت. و این پژوهش نشان داد که تاثیر نیترات های آلی موجود در لبو در بدن موجب کاهش فشار خون می‌شود.
تاثیر لبو بر دستگاه گوارش
یک پیمانه لبو حاوی 3.81 گرم فیبر است. خوردن فیبر به مقدار کافی می تواند سلامت روده ها و تنظیم عملکرد دستگاه گوارش را تنظیم کند. محققان نشان داده اند که یک پیمانه لبو می‌تواند 8 درصد فیبر از نیاز روزانه شخص را تامین کند. اضافه کردن لبو به رژیم غذایی می‌تواند مقدار مشخصی از دریافت فیبر توسط بدن را تضمین کند. فیبر موجود در لبو می‌تواند مانع از ایجاد یبوست شود و دفع مدفوع از طریق روده ها را تسهیل کند. در حقیقت فیبر موجود در لبو به حرکت روده ها و در کل بهبود هضم و عملکرد دستگاه گوارش کمک می‌کند و مانع از ابتلا به کولیت روده می‌شود.
تاثیر لبو بر درمان دیابت
لبو دارای آنتی اکسیدانی به نام آلفالیپوئیک اسید است که در بدن موجب کاهش گلوکز و افزایش حساسیت به انسولین می‌شود و مانع استرس اکسیداتیو در بیماران مبتلا به دیابت می‌شود. تحقیقات نشان داده اند که آلفالیپوئیک اسید می‌تواند موجب کاهش نشانه های نوروپاتی اتونومیک و نوروپاتی محیطی در افراد مبتلا به دیابت شود. با این حال تحلیل تمامی داده‌های حاصل از تحقیقات در رابطه با آلفالیپوئیک اسید نشان داد که به احتمال زیاد بیشتر اثر آن با تزریق داخل وریدی حاصل می شود. محققان مطمعن نیستند که بهبود احتمالی بیمار بعد از 3 یا 5 هفته مصرف روزانه آلفالیپوئیک اسید دارای اهمیت بالینی باشد یا نه.
ثاثیر لبو بر عملکرد ورزشکاران
پژوهش ها نشان داده اند که آب لبو می‌تواند میزان اکسیژن دریافتی عضلات را در هنگام ورزش افزایش دهد. در سال 2019 پژوهشی انجام شد که نشان دهنده افزایش زمان دوچرخه سواری توسط دوچرخه سواران با تجربه در اثر مصرف آب لبو بود. کیفیت زندگی اشخاصی که به دلیل مشکلات تنفسی، قلبی عروقی و نقص عملکرد سوخت و سازی بدن و کاهش اکسیژن رسانی به بافت ها نمی‌توانند روزانه تحرک کافی داشته باشند، با مصرف سبزیجات دارای نیترات مانند لبو می‌توانند عملکرد فیزیکی خود را بهبود ببخشند.
تاثیر لبو بر تقویت استقامت بدن
تحقیقات چندگانه ای بر اثر آب لبو بر تقویت استقامت بدن انجام شد. نتایج این پژوهش ها نشان داد مصرف آب لبو استقامت و توانایی کلی بدن را افزایش می‌دهد. پژوهشگران بر این عقیده اند که لبو می‌تواند اثرات منفی کمبود اکسیژن را بر عملکرد ورزشی کاهش دهد. ظاهراً نیترات های آلی موجود در چغندر موجب افزایش عملکرد بدن می‌شوند و این اثرات تنها فواید و خواص لبو در رابطه با افزایش انرژی نیستند. تحقیقات نشان داده اند مخلوط سیب و لبو موجب تقویت عملکرد ورزشی در سالمندان می‌شود.
بیشتر بخوانید: آشنایی باپونه کوهی وتاثیرآن برروی سلامتی انسان
تاثیر لبو بر زوال عقل
متخصصان تغذیه در دانشگاه ویک فارست به این نتیجه رسیدند که آب لبو می‌تواند موجب افزایش اکسیژناسیون مغز شود و افزایش پیشروی علائم مرتبط با زوال عقل یا دمانس را در افراد سالخورده به تاخیر اندازد. دنیل کیم شپیرو، مدیر مرکز پژوهشی دانشگاه ویک فارست می‌گوید با بالا رفتن سن میزان خون رسانی به برخی از بخش های مغز کاهش می‌یابد در نتیجه قدرت شناختی کاهش یافته و ختر ابتلا به زوال عقل افزایش می‌یابد. مصرف آب لبو می‌تواند افزایش خون رسانی و اکسیژناسیون در مغز را افزایش دهد و خطر ابتلا به زوال عقل یا آلزایمر را کاهش دهد.
تاثیر لبو بر کاهش التهاب
یکی از عناصر تشکیل دهنده ی لبو کولین می‌باشد که می تواند به خواب راحت، یادگیری و تقویت حافظه و حرکت عضلات کمک کند. علاوه بر این ها کولین می‌تواند به انتقال امواج عصبی، جذب چربی، حفظ ساختار غشای سلولی و کاهش التهابات مزمن کمک کند. لبو حاوی ترکیبات ضد التهابی است و مصرف آن می‌تواند به کاهش التهاب در نواحی مختلف بدن کمک کند و از بروز بسیاری از بیماری های التهابی جلوگیری کند. برخی تحقیقاتنشان داده اند که عصاره‌ی لبو خاصیت ضدالتهابی مانند داروهای ضدالتهاب دارد.
تاثیر لبو در تقویت کبد
اگر کبد به هر دلیلی آسیب دیده باشد و در عملکردش دچار اختلال شود که مصرف بی رویه‌ی نوشیدنی های الکلی، کم تحرکی و قرار گیری در معرض ترکیبات سمی می‌توانند دلایل بروز آسیب و بیماری های کبد مانند کبد چرب شوند. بتائین موجود در لبو می‌تواند مانع از تجمع چربی در کبد شود. همچنین بتائین می‌تواند از کبد در برابر مواد سمی محافظت کند. مس موجود در لبو کبد را در برابر آسیب های اکسیداتیو سلولی محافظت می‌کند. همچنین لبو موجب رقیق شدن صفرا می‌شود و از این طریق به سلامت کبد کمک می‌کند.
تاثیر لبو بر کاهش کلسترول
کسانی که کلسترول بالایی دارند می توانند لبو را به رژیم غذایی خود اضافه کنند. بر اساس پژوهشی که در سال 2011 بر روی موجودات آزمایشگاهی انجام شد عصاره ی لبو می تواند موجب کاهش تری گلیسرید و کلسترول های بد خون و افزایش کلسترول های خوب در خون شود. همچنین این پژوهش نشان داد که آب لبو می‌تواند به کاهش استرس اکسیداتیو در سلول ها کمک کند. محققان بر این عقیده اند که خاصیت لبو در کاهندگی کلسترول خون به خاطر داشتن فلاونوئیدها است.
تاثیر لبو در پیشگیری از ابتلا به سرطان
عامل رنگ قرمز و خاص لبو به خاطر حضور عنصری به نام بتالائین است. این عنصر قابلیت حل شوندگی در آب را دارند. مطابق با پژوهشی که در سال 2014 انجام شد بتالائین می‌تواند از سلول ها در برابر آسیب زیان بار و مخرب داروهای درمان سرطان، محافظت کند. بتالائین می‌تواند مانع فعالیت رادیکال های آزاد در سلول ها و تخریب سلولی شود. درنتیجه از این طریق می‌توانند خطر جهش سلولی و ابتلا به سرطان را کاهش دهند.
موارد احتیاط در رابطه با مصرف لبو
امکان دارد پس از مصرف لبو رنگ ادرار و مدفوع تغییر یابد که مسئله ای طبیعی است. این شرایط بیتوریا نامیده می‌شود که برای بدن خطرناک نیست اما ممکن است شما با دیدن این حالت وحشت زده شوید. اگر فشار خون تان پایین باشد باید در خوردن آب لبو محتاط باشید چرا که ممکن است آب لبو فشار خونتان را تا حد مرگبار و خطرناکی پایین بیاورد. پس بهتر است فشار خون خود را تحت کنترل داشته باشید. اگر کلیه ی تان سنگ ساز است از خوردن لبو و آب لبو بپرهیزید. لبو دارای اگزالات است که موجب پیدایش کریستال در ادرار و ایجاد سنگ کلیه می‌شود.
چگونه لبو را مصرف کنیم
لبو را می‌توان به صورت های مختلف از جمله خام، آبپز، بخارپز، ترشی، کباب شده و حتی به صورت سالاد مصرف کرد. می‌توانید لبوی پوست کنده شده را در آبمیوه گیری بیاندازید و آب آن را با آب میوه های دیگر مانند آناناس، سیب، لیمو، یا زنجبیل و یا نعنا بنوشید. می‌توانید لبوی رنده شده را در سالاد استفاده کنید. می‌توانید لبو را به صورت کبابی و با پنیر بز مصرف کنید. می‌توانید از لبو ترشی درست کنید و به همراه غذاهایتان مصرف کنید. می‌توانید برش های لبوی خام را با آب لیمو ترش مصرف کنید. می‌توانید لبوی آبپز یا بخار پز شده را با طعم دهنده های مختلف میل کنید. هنگام خریدن لبو از متوسط بودن اندازه ی آن و سالم بودن سطح آن اطمینان حاصل کنید.
آیا لبو می تواند برای سلامتی مضر باشد؟
اگر نتوانید آب سبزیجات را درست نگه دارب کنید نیترات آلی موجود در این آب به نیتریت تبدیل می‌شود و آب سبزی یا میوه را سمی می‌کند. مصرف مقدار زیاد نیتریت برای سلامتی بدن بسیار مضر است. رژیم غذایی غنی از نیترات امکان دارد با بعضی داروها مانند داروهای دربردارنده نیتریت یا با داروهایی مانند سیترات، سیلدنافیل، واردنافیل یا نیتروگلیسرین تداخل داشته باشد.
نکاتی در رابطه با مصرف لبو
لبو را به هر طریقی چه پخته چه خام مصرف کنید باز هم غذای سالم بشمار می‌رود. اما مصرف آب لبو به صرفه تر است زیرا در فرآیند پختن لبو برخی از خواص مغذی ( ویتامین ها و مواد معدنی) آن از دست می‌رود. اگر طعم آن را نمی پسندید می‌توانید آن را با آب هویج، سیب، آناناس یا هر میوه ای که دوست دارید مخلوط کنید. اگر تمایل دارید آب لبو را به رژیم غذایی خود بیافزایید، ابتدا مقدار کمتری را مصرف کنید تا از چگونگی واکنش بدنتان نسبت به آن اطمینان حاصل کنید. سپس می‌توانید مقدار مصرف خود در رژیم غذایی را افزایش دهید.
