در بازار رقابتی امروز آنچه که برای سرمایه گذاران و صاحبان مشاغل مهم است توجه به فعالیت سایر افراد و نحوه‌ی تصمیم گیری و سیاست های اجرایی آن‌هاست، این عامل گاهی مفید واقع شده و راهی برای کسب موفقیت می‌باشد ولی در برخی مواقع تحلیل رقبا و توجه زیاد به آن‌ها باعث می‌شود شما روش های خلاقانه و بهینه برای کسب و کار خود را از دست بدهید. زیرا تمرکز شما صرف دیگر افراد و به اصطلاح رقیب کاری شما شده است و شما در زمان بررسی و تحلیل بازار باید مطلع باشید که چه نوع  فعالیت هایی برای رشد و توسعه‌ی کسب و کار شما مفید است و شما  چه زمانی باید به رقبای خود توجه کرده و چه زمانی باید آن ها را نادیده بگیرید تا بتوانید گوی سبقت را ربوده و در این مسیر پیشگام باشید.

بنابراین می‌توان گفت که تحلیل رقبا از طرفی می‌تواند به‌ عنوان بزرگ ‌ترین سرمایه و از طرفی دیگر به‌ عنوان عاملی مخرب برای شما محسوب شود.

اگر می‌‌خواهید مهم ‌ترین توصیه‌‌ی افراد موفق را در مورد شروع یک کسب ‌و کار و افزایش شانس موفقیت را بدانید، پاسخ در یک‌ کلام خلاصه می‌شود و آن چیزی جز تحلیل رقابتی نخواهد بود. آن‌ها می‌گویند هیچ مشکلی در رقابت میان صاحبان مشاغل  وجود ندارد و برعکس؛ اگر دیگران تلاش می‌‌کنند مشکلی را حل نمایند که شما هم به دنبال رفع نمودن آن هستید، بدان معناست که نیاز به یک‌ راه‌ حل اساسی وجود دارد.

شما باید بدانید که راه‌ اندازی یک شرکت و کسب و کار موفق بدون انجام تحلیل ‌بازار، و بررسی های عمیق و دقیق آن کاری بسیار اشتباه می‌باشد و باید گفت اولین گامی که شما باید به ‌عنوان یک کارآفرین بردارید، تحلیل بازار رقابتی است. درعین ‌حال بسیار مهم است که نسبت به رقبای خود، حساسیت بیش ‌ازحد نداشته باشید.

بیشتر بخوانید: چگونه مشتری خود را راضی نگه داریم

در این مقاله به این موضوع خواهیم پرداخت که چه موقع باید به رقبا توجه کنیم و چه زمانی باید از آن‌ها چشم‌ پوشی کنیم:

از برد و باخت‌ رقیب کاری خود درس بگیرید

یکی از مهم ‌ترین موارد در عرصه‌‌ی سرمایه‌ گذاری و برنامه ریزی تجاری، بررسی چشم‌ انداز رقابتی شماست. مواردی که تحت عنوان رقیب کاری شناخته می‌‌شوند و باید به دقت مورد تجزیه و تحلیل قرار بگیرند، باید شامل آن دسته از شرکت‌ هایی باشد که محصولات مشابه شما را تولید می‌کنند و یا آن شرکت‌ هایی که سابقه فعالیت های آن‌ ها نزدیک و یا مشابه شرکت شما باشد و شاید مهم ‌تر از همه، آن دسته ازشرکت ‌هایی باشند که مخاطب هدف یکسانی با شما دارند.

این ‌یک نکته‌‌ی بسیار مقدماتی و ابتدایی است که اغلب مردم آن را نادیده می‌گیرند. چه محصول شما تفاوت کمی نسبت به محصول یک شرکت دیگر داشته باشد و چه بسیار متفاوت باشد؛ درصورتی ‌که مخاطب هدف هر دوی شما یکسان باشد و هر دوی شما افزایش درآمد یا افزایش ترافیک وب‌ سایتتان را مورد هدف قرار داده باشید، بنابراین شما مستقیماً در حال رقابت هستید. البته در اینجا رقابت شما در زمینه ‌ی محصول تولیدی و یا خدماتی که ارائه می‌دهید نمی‌باشد بلکه در زمینه‌ی جلب ‌توجه مخاطب و جذب تعداد بیشتری از آن‌هاست.

زمانی که در حال ایجاد یک‌ چشم ‌انداز رقابتی در برابر رقبای دیگر هستید می‌توانید یک صفحه‌ ی اکسل ایجاد کرده و برد و باخت ‌ها را در دو ستون جداگانه ثبت کنید. این بسیار مهم است که شما همان اشتباهاتی که دیگران قبل از شما انجام داده‌اند را تکرار نکنید و از شکست‌ ها و تجربیات آنان درس بگیرید. به‌ عنوان ‌مثال شما می‌‌توانید از استراتژی ‌های ورود به بازار که رقبای شما پیاده ‌سازی و اجرا کرده‌اند، و نتایجی که به دست آورده اند چیزهای زیادی  را یاد بگیرید.

انجام کار از سوی رقیب کاری مجوزی بر انجام آن توسط شما نیست

فقط به این خاطر که رقیب کاری شما اموری را انجام می‌دهد، دلیل نمی‌‌شود که شما نیز همان را انجام دهید. نکته مهم این است که رقیب شما هیچ فرقی با شما ندارد، هر کارآفرین یا سرمایه ‌گذار، به این امید شرکتی را تاسیس می‌کند که به موفقیت دست پیدا کند. تصور نکنید که او راحت ‌تر از شما این کار را انجام داده است.

ممکن است به رقیبتان نگاه کنید و متوجه شوید که آن‌ها در حال اجرای استراتژی روابط ‌عمومی هستند و با خود بیندیشید که چرا ما این کار را انجام نمی‌دهیم؟ و یا در اقدامی مشابه، آن‌ها نیز به شما نگاه می‌کنند و فکر می‌کنند اکنون ‌که رقابت ما تحت کنترل می‌باشد، پس چرا باید این‌ قدر سر و صدا راه بیاندازیم؟

دقت داشته باشید که در روند تحلیل رقبا اگر تصور می کنید توانایی انجام کاری را دارید و متوجه شده اید که رقیب کاری شما همان را انجام داده است، دلیلی نخواهد بود که شما نیز اقدام به انجام آن کار نمایید، فقط به این دلیل که شما می‌‌توانید کاری را انجام دهید و به این دلیل که ممکن است رقیب شما این کار را انجام دهد، به این معنا نخواهد بود که شما نیز باید لزوماً آن کار را انجام دهید یا اینکه تصور کنید این کار، کاری استراتژیک است که باید انجام دهید.

بنابراین، درحالی ‌که باید توجه زیادی به بازار وعوامل گوناگون دخیل در این فضا داشته باشید، خود را درگیر تصورات ساده و سطحی نکنید؛ اینکه باید حتما کاری که دیگران انجام داده ‌اند را شما نیز انجام دهید. بلکه در این مسیر باید توجه کنید، یادداشت برداری کنید، بررسی کنید و نتیجه بگیرید که کدام استراتژی جواب می‌دهد و کدام یک از آن‌ها جواب گوی فعالیت‌های شما نبوده و قابل انجام شدن نیست. با غریزه‌‌ی کارآفرینی خود که شما را تا به امروز به این نقطه رسانیده پیش بروید. سپس به داده‌ ها توجه کنید و ببینید که آیا غرایز شما به مقداری کالیبراسیون نیاز دارند یا خیر.

بیشتر بخوانید:‌ شش علت شکست در کسب و کار

از تجزیه‌ و تحلیل بیش ‌از حد رقیب کاری خود دست بردارید

شما باید در روند تحلیل بازار دقت کافی داشته باشید و اجازه ندهید تجزیه ‌و تحلیل بیش ‌ازحد رقبا، موجب فلج شدن و کند شدن سرعت انجام کارهای شما شود. بسیاری از شرکت ‌ها از ترس رقیب کاری خود، فرهنگ رشد پنهانی و فعالیت در خفا را ترویج می‌دهند تا رقبا نتوانند نسبت به رشد، موفقیت و نقاط عطف شرکتشان، مطلع نشوند.

در اینجا باید گفت؛ اشتباه برداشت نکنید، هیچ عیبی ندارد که شما بخواهید تمام فعالیت‌ هایتان را تحت کنترل خود داشته باشید. اما اگر دلیل انتخاب این استراتژی این موضوع است که دیگران از ایده‌ های شما کپی ‌برداری نکنند یا اینکه بیشتر از حد لزوم در مورد شما اطلاعات نداشته باشند، بدانید که اشتباه می‌‌کنید.

از تمرکز روی دیگران و کارهایی که با داده‌ های جمع ‌آوری ‌شده از شما انجام خواهند داد، دست ‌بردارید و تمرکز خود را بر روی کسب و کار خود و آنچه که به مشتری ارائه می‌دهید، بگذارید و بدانید که مسائل دیگر در درجه‌ ی دوم اهمیت قرار دارند. پس سعی کنید بیش ‌از حد درگیر مسائل گوناگون نشوید و به آن ‌ها فکر نکنید، چرا که شما را گرفتار خواهند کرد. و از ماموریت اصلی خود و رسیدن به مقصدی نهایی که برای کسب و کار خود ترسیم کرده اید دور شده و نمی‌توانید برنامه های خود را به نحو مطلوب اجرا کنید.