با شروع انقلاب صنعتی و اختراع اسب بخار در انگلستان، زندگی بشر وارد مرحله جدیدی از تکنولوژی و مدرنیته شد. به طوری که با پیشرفت علم شیمی و فیزیک انرژی های فسیلی کم کم جای خود را به انرژی هسته ای دادند. انرژی هسته ای یکی از انرژی های پاک استخراج شده از طبیعت است که حاصل تلاش دانشمندان علم فیزیک در قرن بیستم است. این انرژی که جزء انرژی های نو محسوب می‌شود درونزاست و حاصل تلاش دانشمندان دراستخراج از هسته اتم به عنوان کوچکترین عضو طبیعت است. از آنجایی که صنعت برمدار الکتریسیته می‌چرخد، تولید انرژی هسته ای در توسعه صنعتی کشورها نقش تاثیرگذاری دارد.

چگونه از اتم انرژی هسته ای تولید می‌شود؟

در دل هر پدیده ای طبیعی هسته نهفته است. دانشمندان فیزیک با شکافتن قلب اتم، به هسته دست یافته اند. اتم دارای پرتو زایی است که این منجر به همجوشی هسته ای و تولید الکتریسیته مفید برای مصارف صنعتی می‌شود. انرژی هسته ای که حاصل این فرایند است از طریق راکتورهای هسته ای که مجهز به توربین تولید الکتریسیته هستند به تولید انرژی می‌پردازند. انرژی ای که سوخت مفیدی برای مصارف صنعتی و نیروی محرکه حمل و نقل های هوایی و دریایی و فضایی را تامین می‌کند. این فرآیند علاوه بر هزینه های هنگفتی که برای کشورها دارد مراحل سخت و پیچیده ای را باید طی کند تا درنهایت بتواند سوخت مورد نظر را تولید کند.

همانطور که اشاره شد هسته اتم منبع انرژی بی بدیلی است که با شکاف آن انرژی آن رها می‌شود. در این آزادسازی انرژی که دانشمندان معتقدند مشکلات زیست محیطی برای بشر و طبیعت او ندارد منابع غنی الکتریسیته وجود دارد. سوخت های فسیلی موجود در طبیعت با تولید کربن مخاطرات زیست محیطی فراوانی ایجاد می‌کنند اما انرژی هسته ای هیچ گونه آلودگی زیستی دربرندارد. کشتی های غول پیکر صنعتی و سفینه های فضا پیما برای تامین نیروی محرکه شان از انرژی هسته ای استفاده می‌کنند. همچنین در تولیدات دارویی نیز انرژی هسته ای نقش موثری دارد به طوری که خیلی از داروهای ضد سرطان از انرژی هسته ای تولید می‌شوند.

انرژی هسته ای جزء انرژی های زمین گرمایی محسوب می‌شود. نیروگاه های هسته ای که در دل طبیعت احداث می‌شوند انرژی های موجود در اتم های آزادشده در طبیعت را دوباره فرآوری کرده و به با غنی سازی آن به دل طبیعت باز می‌گردانند. استفاده انسان از این فرآیند حرارت زا برای ایجاد گرما و الکتریسته مفید موجب می‌شود او کمتر به محیط پیرامونش خسارت وارد کند. از آنجا که منابع سوخت فسیلی آلودگی های حاصل از سوخت را به دل طبیعت باز می‌گرداند نقش انرژی ها نو به خصوص انرژی هسته ای از اهمیت ویژه ای برخوردار می‌شود.

بیشتر بخوانید: انرژی جایگزین یک ضرورت برای آینده زمین

مزایای انرژی هسته ای برای کشورها

طبق گزارشات سازمان های  بین المللی انرژی اتمی، نیروگاه های هسته ای 7/5 درصد انرژی مفید در جهان را تولید می‌کنند. همچنین 13 درصد الکتریسیته جهان توسط راکتورهای هسته ای تامین می‌شود. کشورهای قدرتمند جهان امروزه درک کرده اند که با پایان یافتن عمر سوخت های فسیلی و تخریب زمین، از انرژی های نو برای تامین مصارف صنعتی استفاده کنند. انرژی هسته ای حرف اول تمام دولت ها برای بقای زندگی صنعتی است. هم اکنون 31 کشور درجهان وجود دارند که خود را به راکتور هسته ای مجهز کرده اند. البته تمام راکتورهای هسته ای الکتریسیته تولید نمی‌کنند بلکه برای مصارفی دیگر نیز از آن ها استفاده می‌شود.

اولین راکتورهای هسته ای در جهان در ابتدای قرن بیستم در آمریکا توسط دانشمندان فیزیک درجهت تولید بمب هسته ای راه اندازی شدند. وقایع تاریخی جنگ های جهانی مانند بمباران هسته ای شهرهای ناگازاکی و هیروشیما در ژاپن گواه این مدعاست که دولت ها مسیر اصلی هدف تولید انرژی هسته ای را به سمت خواسته های بدخواهانه شان منحرف کردند. انرژی بی انتهایی که قرارشد جایگزین سوخت های فسیلی شود بازیچه ابرقدرت هایی شد که توازن موجود در جهان را برهم زدند. آمریکا سردمدار تولید انرژی هسته ای درجهان است که پس از او چین، شوروی و کانادا با راه اندازی نیروگاه های هسته ای به ابرقدرت های هسته ای جهان تبدیل شده اند.

هرچند دولت های قدرتمند جهان بعد از پایان جنگ سرد به دنبال موزانه سازی قدرت بودند اما کشورهایی هم هستند که از راکتورهای هسته ای برای مصارف صنعتی سود بیشتری می‌برند. برخی کشورها که خود را زیاد درگیر مسائل خصمانه انرژی هسته ای و منازعات آن نکرده اند و برنامه های هسته ای خود را حول محور مصارف صنعتی چیده اند. هم اکنون 437 راکتور هسته ای توسط توربین های سایت هسته ای درجهان فعال هستند که سوخت محرکه کشتی های غول پیکر صنعتی و فضا پیماهای سازمان های فضایی را تامین می‌کنند.

بیشتر بخوانید: پنل etfe راه حل مدرن برای نیازهای سنتی

جنگ قدرت ها بر سر تصاحب انرژی هسته ای بیشتر

آمریکا، چین فرانسه و شوروی قدرت های برتر جهان در دستیابی به انرژی هسته ای هستند. اولین راکتور هسته ای به نام شیکاگو 1 در ایالات متحده آمریکا ساخته شد. دانشمندانی مانند ارنست رادرفورد که وی را پدر فیزیک هسته ای می‌نامند، در دهه های ابتدای قرن بیستم به دنبال غنی سازی اورانیوم و تبدیل آن به انرژی مورد نیاز برای اولین جنگ افزارهای هسته ای درآمریکا بود. اقدامات او بالاخره محقق شد و تبدیل به بمب هایی شد که بعدها برسر مردم شهرهای هیروشیما و ناکازاگی در ژاپن انداخته شد. به دنبال این فاجعه انسانی آمریکا مجرم شناخته شد و سازمان ملل متحد وی را از استفاده انرژی هسته ای محدود کرد. به طوری که در سال 1953 آیزنهاور رییس جمهور آمریکا در مجمع عمومی سازمان ملل متحد با مطرح کردن اتم برای صلح  ایده استفاده صلح آمیز از انرژی هسته ای را به جهان ارائه کرد.

هرچند این ایده پردازی فقط در حد یک ترفند برای فریب افکار عمومی توسط آمریکا مطرح شد ولی همچنان شاهد آن هستیم که قدرت ها با دور زدن قوانین بین المللی به دنبال تصاحب بیشتر انرژی هسته ای برای مقاصد خود هستند. البته دراین زمینه برخی کشورها هم اعلام کرده اند که از انرژی هسته ای بهره ای نبرده اند از جمله استرالیا، استونی، ایرلند و ایتالیا.

بیشتر بخوانید: مزرعه عمودی چیست؟

جایگاه ایران از انرژی هسته ای و مناقشات بین المللی

ایران نیز به مانند دیگر کشورها برای رسیدن به جامعه ای توسعه یافته و صنعتی از سال های قبل از انقلاب اسلامی به دنبال دستیابی به انرژی هسته ای بوده و هست. با اینکه ایران یکی از کشورهایی است که در تولید سوخت های فسیلی مانند نفت و گاز پیشرو بوده اما از قافله انرژی ها نو عقب نمانده است. این کشور با داشتن دانشمندان فیزیک مطرحی در جهان بیش از دو دهه است که راکتورهای تولید انرژی هسته ای خود را فعال کرده است. اما محدودیت کشورهایی مانند آمریکا و ادعاهای وی مبنی بر تولید بمب هسته ای وشکایت های این دولت به سازمان های بین المللی موجب شده ایران تولید انرژی هسته ای را محدود کند.

مناقشات اخیر ایران و دولت های غربی در سال های اخیر به یکی از بی سابقه ترین درگیری های بین المللی تبدیل شده به طوری که دادگاه ها، اتحادیه ها و تمامی مجامع بین المللی را درگیر خود کرده است. ادعاهای دولت ایران مبنی بر صلح آمیز بودن انرژی هسته ای موضوع مهم این مناقشات است که مجامع بین المللی را همچنان ناراضی نگه داشته است.